چرا همه می دانند فرهادی انقدر کم می فروشد؟

به گزارش سهندبلاگ، روزنامه فرهیختگان - میلاد جلیل زاده روزنامه نگار: سرنوشت تلخی که برای آخرین فیلم اصغر فرهادی رقم خورد، شاید مقدمه برخی از اتفاقات خوب در آینده سینمای ایران گردد.

بعد از موفقیت فیلم جدایی نادر از سیمین در جشنواره برلین و پس از آن در مراسم جشن آموزشگاه اسکار، سینمای ایران دچار سندروم پسافرهادی شد و نه تنها داستان اکثر فیلم های ایرانی به سمت یک سری تقلیدهای غیرخلاقانه از فضای فیلمسازی او رفت بلکه موفقیت در جشنواره های خارجی به عنوان بهترین تبلیغات برای یک فیلم در داخل کشور ارزیابی شد و نسبت مخاطبان ایرانی با سینما، حتی نسبت مخاطبان خاص سینما با آن، اختلال جدی پیدا کرد.

اما همه می دانند اولین فیلم فرهادی بود که کاملا خارج از ایران ساخته شد و به عبارتی هم می توانست عیار و سنگ محکی از توانایی فردی این فیلمساز در فضایی باشد که ذوق زدگی های داخلی به تورم استقبال از اثر او یاری نمی کرد و دوپینگ برخی جریان های سیاسی- فرهنگی داخل هم به مددش نمی آمد و هم سرانجام نمودار این سبک و مدل از فعالیت در سینما به خصوص از کوشش یک چهره فرهنگی برای مطرح شدن را پیش چشم ناظران قرار دهد.

او پیش از این فیلم گذشته را در فضایی ایرانی- فرانسوی ساخته بود و فروشنده هم اگرچه تهیه کننده ای قطری داشت، اما تماما در ایران جلوی دوربین رفت. در این میان فیلم همه می دانند یک فیلم کاملا اسپانیایی به حساب می آمد که از دو چهره مشهور بازیگری هم در آن استفاده شده بود.

این فیلم حالا در صندلی یکی از سنگین ترین شکست های هنری و تجاری برای پروژه ای 12میلیون دلاری در سینمای نسبتا ارزان اروپا قرارگرفته است، هم امتیازات بسیار پایینی در بین منتقدان دارد و هم در اکران اروپایی اش زمین گیر شده؛ اما نکته جالب اینجاست که اکثر مراکز اطلاع رسانی ایران در این خصوص، فقط علاقه مند به انتشار اخبار مثبت راجع به حضور فرهادی در سینمای اروپا بودند و حباب توهمی که در این رابطه ایجاد شده بود، به این راحتی ها امحا نمی شد.

با نگاه به وضعیتی که فیلم همه می دانند از اولین نمایشش در جشنواره کن تا امروز که اکران آن در کشورهای اسپانیایی زبان به نیمه رسیده، طی نموده است و نوع بازتابی که این اخبار در ایران داشته، می گردد هم حباب نامرئی خوش بینی را بهتر در فضای جامعه روشنفکری سینمای ایران جانمایی کرد و هم به محو شدن این حباب خوش بین شد.

سکانس اول؛ تشویق های ممتد؟

حاشیه ای که از روز اول جشنواره کن، به شدت در فضای رسانه ای ایران بازتاب پیدا کرد، دست زدن ممتد و سه دقیقه ای حاضران در سالن لومیر بود. اما هیچ یک از رسانه هایی که چنین خبری را با آب وتاب پوشش داده بودند، به امتیاز این فیلم در جدول منتقدان حتی اشاره ای هم نکردند و از آن بدتر اینکه بعدها دیده شد همین رسانه ها با چینش گزینشی چند نقد مثبت از تعدادی منتقد خارجی، سعی در آمارسازی های غیرواقعی و وارونه جلوه دادن موضوع داشتند. قابل رجوع ترین آماری که درباره نظر قاطبه منتقدان کن وجود دارد، جدول منتقدان اسکرین دیلی است که فیلم اصغر فرهادی در آن متوسط امتیاز 1.8 را از پنج کسب نموده است و در کنار فیلم یوم الدین محصول مصر، پایین ترین امتیاز را در میان آثار به نمایش درآمده در کن داشته است.

سکانس دوم؛ فروش

همه می دانند فیلم افتتاحیه مراسم کن بود و پس از آن در افتتاحیه فرانسوی اش هم خوب فروخت؛ اما همان طور که در کن، عده ای قبل از دیدن فیلم نسبت به آن کنجکاو بودند و بعد از تماشا شدنش پایین ترین امتیاز را به آن دادند، در اکران عمومی فرانسه هم، چنین اتفاقی برای این فیلم رقم خورد.

همه می دانند در هفته اول اکران، رتبه دوم فروش را در بین فیلم های روی پرده در فرانسه داشت؛ اما تنها بعد از هفت هفته نمایش، به رتبه بیست و هشتم سقوط کرد. 41درصد از فروش این فیلم متعلق به افتتاحیه آن یا به عبارتی همان هفته اول اکران است و این کسر بالا نشان می دهد که فیلم فرهادی در ابتدا توانسته بود خیلی کنجکاو برانگیز باشد و در ادامه، مخاطبانی که آن را دیده اند، با اعلام نارضایتی شان این کنجکاوی را در باقی تماشاگران از بین برده اند.

مدتی بعد از اینکه استقبال از فیلم همه می دانند به طور جدی افت کرد، پخش کننده آن از ارائه آمار فروش این فیلم خودداری به عمل آورد و مدت زمان دو ماهی که تا اکران اسپانیایی آن باقی مانده بود، آماری در این خصوص اعلام نشد. این اقدام احتمالا به دلیل جلوگیری از افت مخاطب اسپانیایی زبان و از بین رفتن کنجکاوی آنها انجام شد؛ اما فیلم فرهادی در کشورهای اسپانیایی زبان شکست تجاری به مراتب سخت تری نسبت به فرانسه داشت.

سکانس سوم؛ ملودرام شکست

فیلم اصغر فرهادی با هزینه ای بیش از 12 میلیون دلار ساخته شده و برای بازگرداندن سرمایه اولیه اش حداقل باید 24 میلیون دلار بفروشد. اما کل آمار و فروش آن در فرانسه 6میلیون و 500 هزار و 931 دلار بود و فروش اسپانیایی آن هم در یک ماه گذشته از رقم دو میلیون و 604 هزار و 556 دلار تجاوز ننموده است. این فیلم در کشورهای دیگری همچون آرژانتین، هلند، اروگوئه و استونی هم فروش خوبی نداشته است و در مجموع فروش 9میلیون و 838 هزار و 473 دلار را به دست آورده است؛ یعنی بیش از دو میلیون دلار کمتر از هزینه فراوری فیلم.

این در حالی است که گذشت زمان یاریی به این فیلم نمی کند و فروش آن تاکنون افت بسیار شدیدی داشته؛ یعنی در ادامه اکران آن به هیچ وجه نمی گردد به ترمیم چنین خلأ بزرگی بین هزینه فراوری و میزان فروش آن امیدوار بود. گذشته از کشور فرانسه که بستر انتشار اصلی این فیلم بود و دو پنجم فروش آن به هفته اول تعلق داشت، در اسپانیا که کشور فراوری کننده این فیلم به حساب می آمد هم هر هفته، دو پنجم از تعداد مخاطبان آن کم شدند.

همه می دانند در هفته اول اکران اسپانیایی اش 959هزار دلار فروش داشت و هفته دوم خود را با 592هزاردلار و با کاهش 38.2 درصدی تعداد مخاطبان به سرانجام رساند. اکران این فیلم در هفته سوم هم با کاهش 37درصدی به 370 هزار دلار فروش رسید، در صورتی که به تعداد سینماهای نمایش دهنده این فیلم در این مدت مرتب اضافه شده و کوشش زیادی برای جلوگیری از زمین خوردن آن به عمل آمده است.

فرهادی در آخرین اظهارنظرش در این باره گفته است به دلیل وجود برخی از صحنه ها، امکان نمایش این فیلم در ایران وجود ندارد. مشخصا چنین اظهارنظری به قصد فرافکنی و فرار از یک شکست دیگر برای اکران همه می دانند صورت می گیرد؛ اما به نظر نمی رسد که چنین تکنیکی دیگر بتواند یاریی به یک الگوی به سرانجام رسیده در جذب مخاطب کند و بالاخره وقتی فیلم فرهادی روی فضای وب نهاده شد و ایرانی ها هم آن را دیدند، معلوم می گردد که آیا این اثر اکران درخوری را از دست داده بود یا اتفاق مهمی نیفتاده است.

پرواضح است فیلمسازی که بعد از جریحه دار شدن احساسات مردم ایران به دلیل انتشار گزارش گورخواب ها، به رئیس جمهور نامه نوشت و از به اینجا رسیدن آرمان های انقلاب گلایه کرد و باعث شد که به شدت در کانون توجهات افکار عمومی قرار بگیرد، اگر حالا و در گرم ترین مرحله از جنگ مالی علیه ایران و هنگامی که مردم این کشور درگیر سخت ترین مسائل معیشتی هستند، به غربی ترین کشور قاره اروپا برود و یک فیلم کاملا غیردردمندانه بسازد، باعث خواهد شد که مردم ایران باور به صداقت در دردمندی های پیشین او را هم تا حدود زیادی از دست بدهند و سمپاتی این مردم نسبت به او کاهش محسوسی پیدا کند.