بازی امارات با عربستان در یمن، آیا عربستان با تجزیه یمن مخالف است؟
به گزارش سهندبلاگ، خبرنگاران، سرویس بین الملل - فرید حائری: حمله عربستان و امارات به یمن در سال 94 تنش ها و اختلافات سیاسی در خاورمیانه را به حداکثر ممکن خود رساند.
این حمله نظامی که با ائتلاف آمریکایی و عربی با رهبری عربستان همراه بود با هدف اشغال بعضی از مناطق یمن و تسلط به دریای سرخ انجام شد و در این راه، امارات نیز همراه و متحد عربستان شد به گونه ای که عربستان از شمال و امارات از جنوب به کشور یمن حمله کردند و قسمت هایی از کشور یمن را اشغال و تصرف کردند.
در این ائتلاف که ریاض و ابوظبی با یکدیگر همراه شدند هرکدام از آن ها با اهداف خاص وارد یمن شدند یعنی به عبارتی عربستان سعودی با دیدگاه سلطه بر شبه جزیره عربستان و امارات نیز با هدف تسلط بر سواحل و بنادر کشورهای دنیا عرب تصمیم یکسان دریافتد تا به یمن حمله نمایند. البته ناگفته نماند کشور امارات نیز علاوه بر یمن، این استراتژی را در لیبی و اریتره پیاده نموده است.
از اواخر تابستان سال گذشته ریاض و ابوظبی دچار بعضی اختلاف نظراتی شده اند که اگر به هر جنبه ای از آن بنگریم قطعاً این اختلافات به نفع انصارالله و جبهه مقاومت تمام خواهد بود. این دو کشور و به عبارتی دو یار قدیمی در جنوب یمن به بن بست رسیده اند و از سال گذشته تا کنون روز به روز اختلافاتشان گسترده تر شده است به طوریکه حاضر نیستند از خواسته های خود عقب نشینی نمایند.
نخستین اختلاف این دو کشور دقیقاً از استان عدن از اواخر تابستان سال گذشته شروع شد و درگیری ها بین نیروهای شورای انتقالی (مورد حمایت امارات) و نیروهای دولت مستعفی منصور هادی (مورد حمایت عربستان) شدت گرفت و به قدری تنش ها در این مناطق افزایش یافت که تا به امروز هیچ وساطتی نتوانسته اختلافات اساسی این دو کشور را حل نماید. حتی عربستان سعی کرد در مهرماه سال گذشته با استفاده از توافق ریاض به این اختلافات خاتمه دهد ولی امارات حاضر نشد تحت تأثیر این توافق قرار بگیرد بلکه از اوایل امسال این اختلافات شدت گرفته است.
عناصر حزب اصلاح
اختلاف امارات با نیروهای دولت مستعفی منصور هادی (تحت حمایت عربستان) از آنجایی شروع شد که در بین این نیروها اعضای حزب اصلاح وجود دارد که معاون منصور هادی جزو اصلی ترین عناصر حزب اصلاح است. حزب اصلاح گرایش به اخوان المسلمین دارد و امارات جزو اصلی ترین کشورهایی است که از گروه اخوان بیزار است. یکی از روینمودهای اصلی بین المللی کشور امارات در منطقه بر این اساس راسخ است که هر کشور و یا هر گروهی که گرایشات اخوانی داشته باشد جزو دشمنان اصلی امارات محسوب می گردد و بر همین اساس است که این کشور جزو مخالفان اصلی حماس، قطر، ترکیه، یمن، لیبی در منطقه به شمار می آید.
البته باید اشاره نمود عربستان نیز با گرایشات اخوانی مشکل دارد ولی از آنجاییکه عربستان با کمبود نیروی زمینی در یمن خصوصاً در شمال این کشور روبرو است چاره ای ندارد پیاده نظام عناصر حزب اصلاح را بپذیرد و مورد حمایت قرار دهد تا کنترل کشور یمن را به دست بگیرد و به اهداف اصلی خود نزدیک گردد. این استراتژی و اقدام ریاض نقطه شروعی بود که مخالفت امارات با عربستان شروع گردد چراکه این رویکرد عربستان مبنی به پذیرفتن نیروهای حزب اصلاح با گرایشات اخوانی به هیچ وجه مورد پذیرش امارات نیست ولی عربستان چاره ای جز این کار نداشت.
قرار ندریافت زیر پرچم عربستان
دومین اختلاف عربستان و امارات بر سر ساختار ائتلاف آن ها در یمن است به طوریکه عربستان خود را رهبر این ائتلاف می داند و معتقد است که باید اختیار کل یمن را در دست بگیرد و امارات را به عنوان یک حامی در این جهت به شمار می آورد و این در حالی است که امارات با این نوع عقیده عربستان مشکل دارد و خود را نیروی کاملاً مستقل در جنوب یمن به حساب می آورند و تمایلی برای قرار دریافت زیر پرچم عربستان ندارد. امارات در پی آن است در گام نخست کشور یمن را تجزیه نمایند و در گام های بعدی سواحل و بنادرجنوبی یمن و همچنین سواحل الحدیده که بسیار نقاط استراتژیکی هستند را در اختیار بگیرد.
امارات علاوه بر اینکه علاقه خاصی برای تصاحب سواحل جنوبی یمن دارد، بسیار در کوشش است یک عمق راهبردی برای خود در منطقه ایجاد کند به طوریکه تمایل بسیار زیادی برای تصاحب و نفوذ در کشورهای حاشیه دریای سرخ همچون اریتره و سودان دارد تا بتوانند اختیار تنگه باب المندب را در دست بگیرد.
راهبردها و سیاست های متفاوت آمریکا و انگلیس
یکی دیگر از دلایلی که می توان به شدت دریافت اختلافات عربستان و امارات در یمن اشاره نمود این است کشورهای عربستان و امارات به ترتیب راهبردها و سیاست های دو کشور آمریکا و انگلیس را در یمن پیاده می نمایند و طبیعی است دو کشور غربی اهداف و سیاست های خاص خودشان را در منطقه داشته باشند و قابل پیش بینی بود که اهداف این دو کشور با یکدیگر در یمن تلاقی ایجاد کند.
انگلستان در گذشته نیز اقدام به تجزیه یمن نموده بود و علاقه خاصی برای تجزیه این کشور دارد و امروزه این کشور اروپایی سیاست های تجزیه طلبانه خود را به وسیله امارات در یمن پیش می برد. انگلستان بسیار کوشش می نماید یمن را به شش ایالت تقسیم کند ولی هم عربستان مخالف این تفکر تجزیه طلبانه است و هم انصارالله با تمام قوا مقابل این تفکر ایستاده است.
در واقع دلایل مخالفت عربستان با تجزیه این است که در صورت تجزیه یمن و در اختیار قرار دریافت بخشهایی از آن در اختیار امارات و انصارالله کنترلی که عربستان خواهان آن است بر یمن داشته باشد از دست می رود. ضمن اینکه با در اختیار داشتن بنادری در جنوب یمن و اتصال به خلیج عقبه و دریای سرخ، امارات نیز به این آبراهه مهم بین المللی دسترسی خواهد داشت که به هیچ وجه مطلوب عربستان نیست.
از سوی دیگر هم عربستان طبیعی است که به دنبال پیاده کردن راهبردها و سیاست های شوم و ننگین آمریکا در یمن باشد و و اهداف تصرف استان های شاقتصادی یمن را در سر داشته باشد. این استان ها هم نقاط نفت خیزی هستند و هم صرفه اقتصادی فراوانی برای آل سعود ایجاد خواهند کرد.
دلایل بالا بخشی از اختلاف نظرهای این دو کشور عربی در یمن است و انصارالله نیز توانسته از سال گذشته که اختلافات این دو کشور با هم شدت گرفته، بسیاری از مناطق شاقتصادی یمن را پس بگیرد. از سوی دیگر نیز کشور امارات بسیار هوشمندانه نسبت به عربستان در مقابله با انصارالله عمل می نماید به طوریکه زمانی که نیروهای انصارالله نیروهای شورای انتقالی جنوب را تهدید کردند امارات به جای مقاومت و جنگ، نخست ارتش خود را از یمن خارج کرد و سپس آتش جنگ بسیاری از نقاطی را که با انصارالله درگیر بود کاهش داد.
همین اقدام امارات سبب شد نیروهای انصارالله تمرکز و توانشان را در مقابله با نیروهای دولت مستعفی و عربستان به کار بگیرد و نیروهای خود را در شمال یمن به کار بگیرند؛ جایی که دقیقاً عربستان در آن مناطق حضور دارد.
به عبارتی دیگر امارات جنگ را به سمت عربستان راهنمایی کرد و اختلاف دو کشور کافی بود تا انصارالله نبض جنگ در یمن را به دست بگیرد و نسبت به عقب راندن نیروهای دولت مستعفی اقدام کند.
حال بزرگترین معمایی که در اینجا وجود دارد این است که آیا اختلافات امارات و عربستان در یمن حل شدنی است و یا اینکه این مسئله ادامه دار خواهد بود و در نهایت به نفع انصارالله به خاتمه خواهد رسید.
محمدپارسا نجفی کارشناس مسائل خاورمیانه در گفت وگو با خبرنگاران در این خصوص مطرح کرد: بعید است اختلافات این دو کشور در یمن خاتمه بپذیرد چراکه اختلافات بسیارعمیق تر از آن است که به راحتی و حتی با یک وساطت حل گردد. عربستان و امارات با دو طرز تفکر کاملاً متفاوت در یمن حضور دارند و امارات اصلاً اعتقادی به قرار دریافت زیر پرچم عربستان ندارد.
وی در ادامه اضافه نمود: عربستان کاملاً با رویکرد آمریکایی سیاست های خود را در یمن پیش می برد و با تجزیه کشور یمن کاملاً مخالف است چرا که تجزیه کشورهای همسایه، در مرحله نخست برای عربستان خطرناک است. نخستین خطری که سعودی ها را تهدید می نماید این است که تجزیه کشور یمن می تواند موجب بیداری بعضی از نقاط عربستان گردد. شرق، غرب و نیز سه استان جنوبی عربستان همگی مستعد آن هستند که با جرقه ای کوچک خواهان جدایی از عربستان شوند. البته ناگفته نماند سه استان جنوبی عربستان که النجران، عسیر و جیزان نام دارند و بسیار نفت خیز هستند در گذشته جزئی از خاک یمن بوده اند که عربستان با استفاده از جنگ نظامی این مناطق را تصاحب نموده است و هر لحظه احتمال شنیدن صدای جدایی طلبی در این مناطق وجود دارد.
این کارشناس مسائل خاورمیانه در ادامه تاکید نمود: عربستان بر خلاف امارات با این هدف به یمن حمله نظامی انجام داد که همانند سه استانی که در گذشته از آن خود نموده بود، استان های بیشتری را تصاحب کند و هر صدای مخالف آل سعود را در آن کشور سرکوب کند. عربستان امروزه بسیار در کوشش است استان های کلیدی المهره و حضرموت را تصاحب خود کند چراکه صرفه اقتصادی آن برای عربستان بسیار است. البته کشور ثالث دیگری که همچون عربستان کاملاً مخالف تجزیه طلبی کشور یمن است کشور عمان نام دارد چراکه ایالت ظفار عمان هم مرز استان المهره یمن واقع شده است و از لحاظ نژاد بسیار نزدیک به یمنی ها هستند و دولت مسقط بسیار از آن بیم دارد با جدی شدن تجزیه طلبی در یمن، حس جدایی طلبی در ایالت ظفار در عمان بیدار گردد و خواهان جدایی از این کشور شوند. شاید بر همین اساس است که یکی از مخالفان جدی حمله نظامی عربستان و امارات به یمن، دولت عمان بود که همیشه به این دو کشور در مورد تجزیه یمن هشدار داده بود.
محمد پارسا نجفی در ادامه گریزی به آخرین تغییر و تحولات در یمن زد و اضافه نمود: با ادامه دار شدن این اوضاع در یمن قابل پیش بینی است که عموم مردم یمن تمایل بسیار زیادی به دولت نجات ملی پیدا نمایند و محبوبیت این دولت بیشتر از دولت منصور هادی در سرزمین یمن گسترده تر گردد. مهمترین دلیلی که می تواند مردم یمن را در آینده به سمت دولت نجات ملی سوق دهد، می تواند رویکرد خوب انصارالله در این سال ها باشد چرا که انصارالله در این مدت جنگ به هیچ وجه خودسرانه وارد هیچ منطقه و استانی نشده مگر اینکه مردم آن استان و قبایل مختلف از انصارالله در مقابل دشمنان تقاضای یاری نموده باشند.
در خاتمه باید در نظر داشت آینده یمن اصلاً به نفع عربستان پیش نخواهد رفت و در آینده هم احتمالاً نیروهای دولت مستعفی منصور هادی که مورد حمایت عربستان هستند با شکست های متعددی روبه رو خواهند شد. عربستان شرایط مناسبی در یمن ندارد و از سوی دیگر با کمبود پیاده نظام و نیروی زمینی روبرو است. شاید عربستان در نیروی هوایی چندان مسئله ای نداشته باشد ولی در مورد نیروی زمینی ضعف بسیار بزرگی دارد و در سال های گذشته بیشتر نیروهای زمینی خود را از کشورهای پاکستان و سودان تأمین نموده بود ولی این روزها که درآمدهای نفتی عربستان به شدت کاهش پیدا نموده است، تأمین نیروی زمینی مورد احتیاج در یمن خود چالش اقتصادی بسیار مهمی برای عربستان تبدیل شده است.
در روزهای اخیر عربستان بسیار سعی کرد که آتش جنوب را مجدداً روشن کند و امارات و انصارالله را مجدداً با یکدیگر درگیر کند ولی امارات همچنان معتقد به کاهش آتش جنگ با انصارالله است.
با این فرایند پیش بینی می گردد در بلند مدت مردم یمن با بیرون راندن نیروهای امارات و عربستانی، به یک اجماع مشترک برای روی کار آوردن دولت نجات ملی به رهبری انصارالله در صنعا برسند. دولت نجات ملی و انصارالله نیز همیشه اعلام نموده اند که در پی حذف هیچ گروه و حزبی در یمن نیستند و حتی مایل به حذف حزب اصلاح و موتمر وابسته به نیروهای علی عبدالله صالح در یمن نیستند و معتقد هستند که باید فرصت را ایجاد نمایند تا یمنی ها با هم متحد شوند.
منبع: خبرگزاری مهرbestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا