تکرار اشتباه تاریخی ایران در اکسپو دبی - سهندبلاگ

عباس مهدوی، فعال جهانگردی در نقد مدل برنامه ریزی ایران برای حضور در اکسپو دبی نگاهی داشته به کارنامه سالن های ایران در اکسپوها و نمایشگاه های دنیای در گذشته و تاکید نمود که سنتی و با مدلی همیشگی به اکسپو دبی نرویم. این نمایشگاه شش ماهه جایی برای حضور چند هتل و آژانس، کافه و رستوران و پذیرایی با گز و پولکی نیست.

او در یادداشتی پیرامون تکرار اشتباه تاریخی ایران در اکسپو دبی نوشت: اکسپو دبی مهمترین رویداد هم زمان با شروع فعالیت وزیر تازه میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی است. در حقیقت، جام دنیای صنعت جهانگردی که مورد توجه همه کشورهای دنیا است. رویدادی که هر پنج سال یکبار برگزار می گردد و با توجه به دوره زمانی شش ماهه برگزاری، مورد اقبال فعالان صنعت جهانگردی قرار می گیرد. سال جاری دبی از مهر تا اسفند میزبان این رویداد دنیای است و تدارک گسترده ای برای میزبانی شایسته دیده است. بهره گیری مطلوب از اکسپو دبی مهمترین دستور کار عزت الله ضرغامی در روزهای نخست فعالیتش می تواند باشد؛ حضوری که نیازمند برنامه ریزی دقیق و توأم با شناخت از این بازار دنیای است.

جایی برای ایده های خلاقانه

نمایشگاه دنیای که به اختصار اکسپو نامیده می گردد، نمایشگاهی معتبر و شناخته شده است که برای نخستین بار در سال 1844 در پاریس به دنیا آمد. بعلت جایگاهی که اکسپو در میان کشورها کسب کرد، آن را بعد از جام دنیای فوتبال و المپیک به اسم سومین رویداد مهم بین المللی دنیا و المپیک ملل می نامند. آخرین نمایشگاه در سال 2017 در شهر آستانه قزاقستان برگزار گردید و حالا بعد پنج سال این رویداد در دبی رقم می خورد.

اکسپو هر پنج سال یکبار برپا می گردد و به مدت شش ماه میزبان جهانگردان علاقمند بسیاری است. در این نمایشگاه تازهترین دستاوردها، خلاقیت ها و اختراعات بشری کشورهای شرکت نماینده به نمایش درمی آیند. اکسپو دبی به مدت شش ماه از نهم مهر 1400 تا یازدهم فرودین 1401 میزبان کشورهای دنیا است؛ رویدادی که قرار بود سال گذشته برگزار گردد، اما بعلت شیوع کرونا به سال جاری موکول شد.

پیرامون تکرار اشتباه تاریخی ایران در اکسپو دبی اشاره شد که اکسپو 2020 دبی 180 کشور و میلیون ها علاقمند را دور هم جمع خواهد نمود. در اکسپو دبی مساحت پاویون ایران 2014 متر است که در همسایگی فرانسه و شیلی واقع شده است.

موضوع و تم اصلی اکسپو 2020 دبی ارتباط فکر ها، خلق آینده انتخاب شده و رشد و مطرح شدن ایده های خلاقانه را دنبال می نماید. یکی از نکات جالب توجه که بیانگر اهمیت اکسپوهای دنیای است، معرفی خلاقیت ها، ایده ها، اختراعات و سازه های مشهور و مهم بشری است. برج ایفل، اولین ماشین تایپ، تلویزیون و حتی سس کچاب هانز اولین بار در این نمایشگاه ها به دنیایان معرفی شدند.

تحقق پتانسل ها و استعدادهای بالقوه افراد و جوامع برای شکل دهی آینده، پویایی هوشمندانه تر و سازنده تر افراد و پایداری با رویکرد بهره برداری درست از منابع انرژی و آب از جمله موضوعات فرعی اکسپو دبی محسوب می شوند که در کنار سرگرمی، نمایشگاه های هنری، باغ ها و فضای سبز، رستوران ها و کافه های متعدد مورد توجه قرار گرفته است.

جایی برای روایت و قصه سرایی

مدل حضور فعالان جهانگردی بویژه استان ها در چنین رویدادهایی مشابه نمایشگاه کتاب تهران است که غرفه داران تنها به چینش کتاب ها و مراجعه خریداران بسنده می نمایند، درحالیکه رویداد نمایشگاهی جهانگردی محل عرضه محصول نیست و نیازمند جریان سازی و قانع کردن مراجعه نماینده است. آنچه در رویداد نمایشگاهی جهانگردی باید اساس کار قرار گیرد، درگیر کردن حس مشارکت و شعف در آگاهی مراجعه نمایندگان برای دانستن بیشتر از ایران است.

متاسفانه، در برنامه ریزی های شرکت مادر تخصصی توسعه ایرانگردی و دنیاگردی در وزارت میراث فرهنگی، جهانگردی و صنایع دستی که عهده دار برگزاری اکسپو دبی است، شاهد تکرار اشتباه های گذشته هستیم.

اکسپو دبی نمایشگاه نیست، بلکه رویدادی برای ایجاد دلربایی است. جایی برای روایت و قصه سرایی از داشته های متنوع ایران است. این قصه گویی نیازمند برنامه ریزی و شناخت از جهانگردان این رویداد است، مثلا در حوزه غذا که رجحان ایران در اکسپو محسوب می گردد تنها ارائه غذاها همانند منو یک رستوران توجهی را برنمی انگیزد. غذا رجحان است که می تواند برگ برنده ایران در میان کشورهای پرقدرت اکسپو باشد. غذاهای خلاقانه ایرانی که تعدادشان کم نیست می تواند روزهای شلوغی برای پاویون ایران رقم زند.

آنچه مهم است روایت شکل گیری این غذا و فرهنگی است که منجر به شکل گیری آن شده است. تصور کنید استان گیلان که استان خلاق غذا در ابعاد دنیای است با این تنوع که در دنیا کم نظیر است، در اکسپو دبی حضور یابد. تمدن غذایی گیلان اگر به درستی و همراه با معرفی آیین ها و رسوم مردمان شمالی در هنگام صرف غذا روایت گردد، دل و دیده جهانگردان را خواهد برد.

تعریف بسته های سفر

موضوع مهم دیگری که در این رویداد باید مورد توجه قرار گیرد، تعریف بسته های سفر به ایران است. در صنعت جهانگردی دوران ارائه تک محصول جهانگردی به سر آمده و دعوت برای سفر تمام اجزای آن را در برمی گیرد. نمی توان از جهانگردی درمان در رویداد اکسپو سخن گفت و به حمل و نقل، اقامت، سرگرمی، خرید، سرگرمی، گشتهای فرهنگی و تاریخی و دوران نقاهت بی توجه بود. آنچه جهانگرد در رویدادی همانند اکسپو به آن نیازمند است، اعتماد و اطمینان از تمام مراحل حضور در ایران است. بنابراین روایت بسته های سفر از اهمیت ویژه ای برخوردار است.

اولویت ایران در اکسپو باید کشورهای همسایه و کشورهایی باشد که زمینه حضورشان در ایران با موانع کمتری روبرو است. بنابراین با نسخه واحد نمی توان به سراغ هم این کشورها رفت. باید برای ذائقه و علاقه مردمان کشورهای همسایه برنامه داشت، کشورهایی که همیشه در دیپلماسی جهانگردی از آن غافل بوده ایم. نکته مهم دیگر اکسپو دسته بندی و تعریف برنامه برای گونه های مختلف جهانگردی است. رویکردی که کشورهایی نظیر ترکیه سال هاست مورد توجه قرارداده اند.

بازاریابی و تبلیغات در اکسپو باید شامل همه گونه های جهانگردی باشد و حتی برای بچه ها که نقش مهمی در سفرها ایفا می نمایند، مجذوب کنندهیت هایی را تعریف کرد.

سالهاست که تبلیغ جهانگردی ایران در نمایشگاه ها به جاذبه هایی نظیر آثار تاریخی شاخص و شهرهای خاص ختم می گردد. این درحالی است که بازدید از این آثار تنها بخشی از ساعات حضور یک جهانگرد است و بخش اصلی یک سفر، تعریف لذت ها و سرگرمیاتی است که متاسفانه در معرفی های ایران جایگاهی ندارد.

اکسپو خلاقیت و نوآوری می خواهد

خوشبختانه، در عرصه ثبت آثار دنیای و دریافت اصالت صنایع دستی دست ایران پر است. این شناسنامه دنیای باید در اکسپو به کار گرفته گردد. صنایع دستی دارای مهر اصالت یونسکو بعلت شاخصه های بومی و فرهنگی می تواند برای بازتماشامایندگان اکسپو تاثیرگذارتر باشد.

بعضی جاذبه های ایران نظیر راه آهن سراسری که به ثبت دنیای هم رسیده و اقلیم های متفاوت ایران را در برمی گیرد، از جمله داشته هایی است که بعلت چندملیتی بودن در ساخت و نقشی که در جنگ دنیای دوم ایفا کرد، می تواند برای بسیاری از جهانگردان مجذوب کننده باشد.

راه آهن سراسری ایران هیچگاه در تبلیغات و بازاریابی ها مورد لحاظ قرار نگرفته است. حضور پررنگ کشورهایی نظیر آلمان، دانمارک و ایتالیا و ... در ساخت راه آهن ایران می تواند زمینه سفر بسیاری از علاقمندان این کشورها را فراهم کند. حتی روس ها که تمایلی برای سفر به ایران ندارند، اگر به این آگاهی و شناخت برسند که راه آهن ایران و لجستیک صورت گرفته در این جهت عامل پیروزی و مقاومتشان در مقابل نازی ها بوده است بی گمان راهی ایران خواهند شد. بنابراین تعریف تورهای جهانگردی راه آهن یک انتخاب خلاقانه نسبت به سایر کشورهای فاقد این میراث صنعتی خواهد بود.

متاسفانه، استان های کشور برای حضور در رویدادی نظیر اکسپو از شناخت لازم برخوردار نیستند و همیشه در قالبی سنتی و نمایشگاهی در رویدادهای فراملی حضور یافته اند. در ارائه استان ها شاهد تاکید بر مؤلفه هایی هستیم که درعمل نمود عینی ندارند و با واقعیت های جهانگردی فرسنگ ها فاصله دارند. در یکی از نمایشگاه های اروپایی یکی از استان ها، محیط زیست و پرندگانش را یکی از محورهای معرفی خود قرار داده بود، این درحالی بود که محیط زیست آن استان امکان تعریف تورهای پرنده نگری را منتفی اعلام نموده بود.

اکسپو رویدادی بر بستر واقعیت های دستیافتنی است که امکان بازدید و سفر دارند و نه داشته هایی که نمی توان از آنها تماشا کرد.

بعضی جاذبه ها رجحان ایران نسبت به سایر رقبا محسوب می شوند. جاذبه هایی که متاسفانه نگاه پیش پا افتاده به آنها را شاهد بوده ایم و در بازاریابی و تبلیغات از آنها غافل مانده ایم. بستنی و فالوده ایرانی، چای و قهوه ایرانی و شیرینی های متنوع ایرانی از جمله این موارد است که خود به تنهایی می توانند توجه بازتماشامایندگان اکسپو را به خود جلب نمایند. این داشته ها حاشیه ای برای پذیرایی نیست، بلکه فرصتی برای سفر جهانگردان است.

جهانگردی چای برای بسیاری از جهانگردان مجذوب کننده است و این امکان در شهرهای شمالی بویژه لاهیجان و در شهرهای جنوبی در زمینه قهوه فراهم است.

بستنی یکی از محورهای سفر جهانگردان به ایتالیاست که در کنار تماشا آثار تاریخی، طرفدران بسیاری دارد. این درحالی است که بستنی سنتی ایرانی به مراتب خوشمزه تر از همتای ایتالیایی خود است و هواداران دنیای بسیاری دارد. تصور کنید بستنیگله برغان که فقط در دکان بستنی گل و بلبل عمو مجید گلدار سرو می گردد و دومی ندارد در اکسپو حضور یابد. عمو مجید خالق اولین بستنی ثبت شده ملی است که همه کارهای فراوری این بستنی را با دست انجام می دهد. در مغازه گل و بلبل خبری از ماشین بستنی سازی نیست و همه چیز رنگ و بوی گذشته را دارد؛ به همین دلیل است که بستنی گَلِه برغان در آن سوی مرزها هم هوادارانی دارد و دنیای شده است.

جهانگردان از هر کجای ایران و دنیا پرسان پرسان تا مغازه کوچکش در روستای برغان می آیند و یک کاسه از بستنی مخصوصش را نوش جان می نمایند. این یعنی رجحان بی همتای ایران در اکسپو که بر خلاقیت ها تاکید دارد و می تواند توجه جهانگردان را به خود جلب کند.

جهانگردی رویداد محور دیگر موضوعی است که همیشه از آن غافل بوده ایم. ارمنی ها در جشن آب و ترک ها در قونیه با موضوع رویداد، توانسته اند توجه بسیاری از جهانگردان کشورهای همسایه را به خود جلب نمایند. این رویدادها بهانه ای است برای حضور چندروزه جهانگردان. ما هم در ایران چنین رویدادهای مجذوب کنندهی نظیر گلاب گیری کاشان داریم که در تعریف بسته ای مجزا می تواند محور تبلیغ در اکسپو باشد، سفری با موضوع باغ های گل محمدی تا گلاب گیری.

در مجموع، در اکسپو 2022 دبی برای هر سلیقه و ذائقه ای چیزی وجود دارد، از کشف نوآوری ها و ابتکارات گرفته تا پتانسیل های آینده برای استفاده از انرژی های پایدار و تجربه غذاها و موسیقی ملل مختلف دنیا در این رویداد عرضه می شوند. با توجه به موضوع خلاقیت و توجه به انرژی های پایدار در حوزه جهانگردی باید با این رویکرد به دبی رفت.

حضور چند هتل و آژانس، ایجاد کافه و رستوران، اجرای موسیقی محلی و سنتی، پذیرایی با گز و پولکی، غرفه های صنایع دستی و پخش تصاویری از ایران، چارچوب تمام نمایشگاه هایی بوده است که در گذشته شاهد آنها بوده ایم. در اکسپو دبی این رویه جایگاهی نخواهد داشت و توجه بازتماشامایندگان را به خود جلب نخواهد نمود.

در اکسپو دبی بومگردی که خلاقانه از انرژی های پاک بهره می برد و فاقد فراوری زباله است و بر غذاهای ارگانیک و جهانگردی مسئولانه و مبتنی بر محیط زیست تاکید دارد، بر غرفه تشریفاتی یک هتل پنج ستاره ارجحیت دارد.

ناشناخته مانده ایم

آنالیز کارنامه حضور ایران در نمایشگاه های مهم گذشته و تکرار اشتباه تاریخی ایران در اکسپو دبی بیانگر این مهم است که هیچگاه به درستی و حرفه ای شاهد معرفی داشته های غنی و متنوع کشورمان نبوده ایم. اساسا بخش خصوصی به تنهایی عهده دار این مسؤولیت بوده است و به علت نبود حمایت های دولت، در حد و میزان ایران ظاهر نشده است. معرفی ایران و جلب توجه دنیای کار بخش خصوصی نیست و در تمام کشورهای پیروز دنیا این رسالت را دولت ها برعهده می گیرند. کار بخش خصوصی بهره گیری از فرصت های خلق شده برای حضور جهانگردان خارجی است.

ذکر نمونه ای از ناکامی معرفی ایران در نمایشگاه های خارجی می تواند روشنگر این خلا باشد. ایران بارها در نمایشگاه های ملی و استانی ترکیه شرکت کرد. سالانه هزاران جهانگرد ایرانی به این کشور سفر می نمایند و سطح مبادلات مالی و سیاسی بسیار پررنگ است، اما جهانگردان ترک کمترین شناختی از ایران ندارند. چندی پیش با شهزاده ایگوال، نویسنده ایرانی که رمان هایش با اقبال گسترده ای در ترکیه همراه است، گفت وگو می کردم. این نویسنده علاقمند به ایران که تا به امروز صدها جهانگرد ترک را در قالب جهانگردی ادبی به ایران آورد، بر این عقیده است که جهانگردان این کشور هیچ آشنایی با ایران ندارند و گاهی حتی باور ندارند که در ایران امکانات ابتدایی وجود داشته باشد.

کافی است این ابتکار و خلاقیت شهزاده ایگوال در جهانگردی ادبی در اکسپو مورد توجه قرار گیرد و در مدتی خاص این رمان نویس با آثارش در غرفه ایران حضور یابد؛ حضوری که بی تردید توجه بسیاری از بازتماشامایندگان و رسانه ها را به خود جلب خواهد نمود.

درحالیکه در کشور همسایه خود شناخته شده نیستیم، نباید از سایر کشورهای دیگر انتظار داشت جهانگردانشان را راهی ایران نمایند. باید درنظر گرفت حضور در یک رویداد دنیای نظیر اکسپو با نمایش داشته ها فرق دارد.

abanhome.com: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت را از ما بخواهید.

hodablog.ir: هدا بلاگ | انجمن گفتگوی سیستم مدیریت محتوای هدا بلاگ