چطور می توانیم با رعایت بعضی موارد از مبتلا شدن به دیابت جلوگیری کنیم؟
به گزارش سهندبلاگ، دیابت بر خلاف نامش اصلا شیرین نیست و از آن دست بیماری های به شدت خطرناک و آسیب زننده ای است که می تواند زندگی فرد مبتلایی را که کنترلی بر بیماری اش ندارد، حتی بیش از ابتلا به سرطان تحت تاثیر قرار دهد.
اما بیماری دیابت نوع 2 با تمام مخاطراتش نقطه قوت بزرگی دارد که آن را قابل کنترل و پیشگیری می نماید؛ فقط ضروری است سبک زندگی ما از دوران کودکی با تعلیم درست به گونه ای اصلاح گردد که از اهمیت تغذیه سالم و کنترل مصرف نمک و قند، کنترل وزن و فعالیت منظم روزانه غافل نشویم. در این صورت هرگز طعم قند ناشی از دیابت را نخواهیم چشید. به مناسبت 24 آبان/ 14 نوامبر و روز جهانی دیابت پای صحبت های دکتر ویکتوریا آذر برزین، مسؤول بیماری های غیرواگیر مرکز بهداشت شمال تهران نشسته ایم.
چگونه و با چه روش هایی می توان خطر ابتلا به دیابت را کاهش داد؟
افزایش قند خون در بدن موجب ابتلا به بیماری دیابت می گردد که انواع مختلفی دارد. این بیماری به طور عمده به سه نوع دیابت نوع 1، 2 و بارداری تقسیم می گردد.
بیشتر از 90 درصد از بیماران مبتلا به دیابت دو هستند و حدود 10 درصد از بیماران از دیابت نوع یک رنج می برند. بیشتر افراد مبتلا به دیابت نوع یک، بزرگسال و چاق هستند. اما دیابت نوع یک بیشتر در بچه ها و نوجوانان دیده می گردد که باعث لاغر و ضعیف شدن آنها می گردد.
علت اصلی دیابت هنوز به طور دقیق معین نشده است اما برخی از دلایل اصلی ابتلا به دیابت نوع یک شامل استعداد ژنتیکی، اختلال ها، بیماری های خودایمنی، ویروس ها و برخی از سموم می گردد. در دیابت نوع دو عوامل ارثی و محیطی در ابتلا مؤثر است. استعداد ژنتیکی در این نوع دیابت بیشتر ازنوع یک نقش دارد. به همین دلیل در بیشتر مبتلایان به دیابت نوع دو سابقه خانوادگی وجود دارد. چاقی از مهم ترین عوامل محیطی مؤثر در بروز دیابت است. افزایش چربی در بدن منجر به افزایش مقاومت به انسولین می گردد. به همین دلیل دیابت نوع دو در بیش از نیمی از موارد با فعالیت بدنی و رژیم غذایی مناسب کنترل می گردد.
در واقع افزایش مصرف غذاهای پرانرژی و کم تحرکی عامل بروز دیابت نوع دو است.
اصلاح تغذیه با تاکید بر مصرف و کاهش مصرف چه مواد غذایی و از چه سنی در پیشگیری از دیابت موثر است؟
رژیم غذایی باید حاوی انرژی کافی برای فعالیت های روزمره باشد و در عین حال به کنترل وزن فرد هم یاری کند. توصیه می گردد همه افراد محدودیتی را در مصرف برخی از مواد غذایی مثل غذاهای با سدیم بالا نظیر غذاهای شور، کالباس، سوسیس، پنیر پیتزا، چیپس، پفک و غذاهای کنسروی پرچرب حاوی کلسترول بالا یا اسیدهای چرب ترانس مثل لبنیات پرچرب، کره، خامه، غذاهای سرخ شده، گوشت های قرمز پرچرب و روغن جامد داشته باشند. در عین حال این محدودیت باید در مصرف قند، شکر، انواع شیرینی ها، شکلات، آب نبات و نوشابه های گازدار اعمال گردد. در عوض از سبزیجات برگ دار، نان سبوس دار، حبوبات، غلات، شیر و ماست کم چرب، گردو، ماهی و میوه ها به طور متعادل استفاده نمایند. در این جهت بهتر است اصلاح سبک زندگی از کودکی صورت بگیرد. بچه ها باید به عادات و رفتارهایی مثل ورزش منظم، رژیم غذایی سالم و کم چرب و مصرف میوه و سبزی و داشتن وزن مناسب تشویق شوند تا از بسیاری از بیماری ها در بزرگسالی پیشگیری نمایند.
فعالیت بدنی چگونه و طی چه فرآیندی و در قالب چه نوع تمرین های منظم فیزیکی می تواند در پیشگیری از ابتلا موثر باشد؟
کم تحرکی سهم بالایی در مرگ های زودرس و ابتلا به بیماری های غیرواگیر دارد. از طرفی فعالیت بدنی منظم با اثربخشی بر سیستم قلبی، ریوی، دستگاه گوارش، سیستم اسکلتی عضلانی و سیستم ایمنی در پیشگیری از ابتلا به بیماری ها بسیار مؤثر است. ناگفته نماند که فعالیت بدنی علاوه بر اثرات فوق می تواند نقش مهمی در کنترل بیماری و بهبود فرایند درمان و افزایش طول عمر بیماران نیز داشته باشد.
در میان ورزش ها کدام را بیشتر توصیه می کنید؟
بهترین ورزش ها، ورزش های هوازی است مثل پیاده روی، دویدن، شنا کردن و دوچرخه سواری. البته سایر ورزش ها که طی آن ضربان قلب افزایش می یابد هم مفید است. البته ورزش های بی هوازی مثل کار با وزنه هم مؤثر است. توصیه می گردد افراد در خصوص میزان و نحوه ورزش با پزشک خود مشورت نمایند.
افزایش وزن و چاقی تا چه اندازه در ابتلا به دیابت موثر است و بر این اساس، کنترل وزن تا چه اندازه به پیشگیری از ابتلا به این بیماری یاری می نماید؟
بهترین شاخص اضافه وزن، شاخص توده بدنی (BMI) است. اضافه وزن زمانی رخ می دهد که مقدار این شاخص مساوی یا بیشتر از 25 و کمتر از 30 باشد. شاخص توده بدنی در چاقی به صورت مساوی و بیشتر از 30 خواهد بود. افزایش عدد شاخص توده بدنی، اصلی ترین عامل ابتلا به بیماری های غیر واگیر مثل دیابت است.
کنترل سالانه قند خون از چه سنی و تا چه اندازه در پیشگیری موثر است؟
گروه هدف در برنامه غربالگری دیابت نوع دو، مردان و زنان بالای 30 سال هستند اما بهتر است افرادی که دچار دیابت نیستند نیز هر سه سال یک بار این غربالگری در خصوصشان تکرار گردد و افراد مبتلا به دیابت هر سه ماه یک بار از سوی پزشک ویزیت شوند. اهمیت شناسایی و تشخیص افراد مبتلا به دیابت یا پیش دیابت می تواند در تشخیص زودهنگام و درمان دیابت موثر باشد.
پونه شیرازی - گروه سلامت روزنامه خبرنگاران
منبع: جام جم آنلاینbestcanadatours.com: مجری سفرهای کانادا و آمریکا | مجری مستقیم کانادا و آمریکا، کارگزار سفر به کانادا و آمریکا