کشاورزی آذربایجان غربی گلخانه نشین می گردد - سهندبلاگ

راندمان فراوری محصولات کشاورزی و بهره وری آب با استفاده از کشت گلخانه ای حتی به 10 برابر نیز می رسد. از سوی دیگر با توجه به تنظیم دقیق میزان آب مصرفی، دفع آفات و استفاده از بهترین ارقام کشاورزی و فناوری های روز، کیفیت محصولات نیز بالا می رود. بهبود شرایط بحرانی دریاچه ارومیه در گرو کاهش مصرف آب است و از مهم ترین راه ها برای کاهش مصرف آب، کشت گلخانه ای است. این نوع کشت از سال 91 مورد توجه وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته و برنامه ریزی ها برای توسعه آن صورت گرفته است. هم اکنون در کشور بیش از 15 هزار نفر در شهرک های گلخانه ای به کار مشغولند. مساحت این شهرک ها حدود 3 هزار هکتار است که 447 هکتار - یعنی 14 درصد - آن در آذربایجان غربی قرار گرفته است. در این گزارش به آنالیز اقدامات صورت گرفته برای افزایش کشت گلخانه ای در استان می پردازیم.

• ظرفیت های اشتغال در گلخانه ها

مدیر شرکت شهرک های کشاورزی آذربایجان غربی با بیان این که ایجاد اشتغال مستقیم در محیط گلخانه به ازای هر هکتار تا 12 نفر است، می گوید: ایجاد اشتغال به ویژه برای سرمایه گذاران علاقه مند و فارغ التحصیلان بخش کشاورزی در محیط های گلخانه ای تا 6 برابر افزایش خواهد یافت. سعید جفایی درباره مزایای کشت گلخانه ای بیان می نماید: افزایش راندمان محصول و به همان نسبت افزایش درآمد، استفاده بهینه از منابع آب و خاک و نهاده ها، آزادسازی اراضی زیر کشت سبزی و صیفی برای محصولات زراعی و استراتژیک، امنیت محصول فراوریی و امکان فراوری محصول خارج از فصل، کاهش مصرف آب به طور متوسط 10 تا 15 برابر نسبت به اراضی زیر کشت محصولات سبزی و صیفی و استفاده بهینه از زمین های نامرغوب با استفاده از به کارگیری و سهولت استفاده از تکنیک های کشت که به فراوری چند برابری در عرصه های حتی نامرغوب - به لحاظ کشاورزی - منجر می گردد، از مزایای کشت در گلخانه است. وی ادامه می دهد: گلخانه داری از صنایع نوپا در کشور و آذربایجان غربی است که در صورت تقویت و توسعه می تواند جوابگوی احتیاج به فراوریات غذایی، گل و گیاه و گیاهان دارویی در محدوده وسیعی از استان و حتی فراتر از آن باشد.

• مسائل پیش رو

مدیر شرکت شهرک های کشاورزی آذربایجان غربی با بیان این که سیر تکاملی صنعت گلخانه داری در استان با سرعت در حال طی شدن است، اظهار می نماید: سیر رشد و توسعه گلخانه ها در آذربایجان غربی، اگرچه با آماده شدن زیرساخت های مجتمع های گلخانه ای شدت بیشتری به خود گرفته است، دچار مسائل متعددی در مقایسه با سایر استان های کشور است. همچنین دغدغه سردسیر بودن منطقه، استفاده بهینه از منابع انرژی و سوخت در کنار مسائل مشترک با دیگر استان های کشور از جمله مسائل پیش روی آذربایجان غربی در توسعه صنعت گلخانه داری به شمار می رود.

جفایی با اعلام این که مدیریت شهرک های کشاورزی در آذربایجان غربی از اردیبهشت 94 شروع به کار نموده است، به مهم ترین اهداف معین شده برای شهرک های کشاورزی اشاره می نماید و می افزاید: حمایت، راهنمایی و توسعه زیرساخت های شهرک های کشاورزی، افزایش کارایی و ارتقای ضریب بهره وری از منابع آب و خاک، فراهم کردن زیرساخت های امنیت غذایی و ارتقای ارزش افزوده فراوریات کشاورزی، اصلاح ساختار و نظام بهره برداری، کاهش هزینه های فراوری و افزایش درآمد فراوریکنندگان از اهداف معین شده برای این شهرک ها در کشور به شمار می روند.

وی می گوید: دولت از متقاضیان سرمایه گذاری در حوزه کشت محصولات گلخانه ای برای بالا بردن کیفیت محصولات و کاهش مصرف آب حمایت می نماید. برای افزایش بهره وری آب و نیز درآمد بهره برداران، ایجاد اشتغال و کاهش بوروکراسی اداری با تصمیم های گرفته شده در سازمان جهاد کشاورزی استان با همکاری بانک کشاورزی، سازمان نظام مهندسی کشاورزی و منابع طبیعی روند اخذ مجوز احداث گلخانه ها تسهیل شده است.

• لزوم کاهش زمان صدور مجوز

رئیس سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی نیز می گوید: از 9 شهرک کشاورزی موجود در استان که در مساحت 477 هکتاری ساخته شده و دارای 544 واحد گلخانه ای است، 212 واحد آن به متقاضیان واگذار شده است. رسول جلیلی از واگذاری این واحدها به وسیله فراخوان خبر و ادامه می دهد: توسعه واحدهای گلخانه ای یکی از مهم ترین برنامه های سازمان جهاد کشاورزی است. به همین دلیل حمایت های قابل توجهی از سرمایه گذاران داخلی و خارجی به عمل خواهد آمد تا با توسعه کشت گلخانه ای شاهد توسعه کشاورزی و نیل به اهداف سازمان جهاد کشاورزی باشیم که در راس برنامه ها احیای دریاچه ارومیه قرار گرفته است. وی بیان می نماید: توسعه کشت گلخانه ای به نفع استان و کشور است و به همین دلیل دولت و وزارت جهاد کشاورزی نگاه ویژه ای به آن دارند. به همین دلیل 580 هکتار از زمین های شمال استان به ایجاد واحدهای گلخانه ای تعلق گرفته است.

این مسئول زمان طولانی اخذ مجوز واحدهای فراوریی را یکی از مسائل توسعه کشت گلخانه ای و علاقه مندان به سرمایه گذاری در این زمینه معرفی می نماید و می گوید: با توجه به این که توسعه کشت گلخانه ای و به کارگیری فناوری های روز در صدر برنامه های وزارت جهاد کشاورزی قرار گرفته است، باید مسائل سرمایه گذاران در حوزه کشت گلخانه ای حل گردد. به همین منظور تمامی کوشش خود را برای کاهش زمان صدور مجوز به کار خواهیم گرفت.

• آسان کردن قوانین و مقررات

همچنین، معاون بهبود فراوریات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان غربی با اشاره به سرعت بخشیدن به ساخت مجتمع های گلخانه ای می گوید: آسان کردن قوانین و مقررات و کم کردن هزینه های واگذاری به منظور ورود و جذب سرمایه گذاران در سرعت بخشیدن به احداث مجتمع های گلخانه ای و فراوری محصولات کشاورزی موثر است. اکبر کرامتی با اشاره به اهمیت طرح های گلخانه ای در افزایش بهره وری آب و اقتصاد کشاورزی استان می افزاید: با سرعت بخشی به تکمیل زیرساخت های مجتمع های گلخانه ای باید برای تامین منابع جدید و جلب سرمایه گذار کوشش کنیم.

وی با بیان این که سیاست وزارت جهاد کشاورزی توسعه آبیاری نوین و گلخانه ها است، تاکید می نماید: باید در جهت سیاست وزارت متبوع برای توسعه این طرح ها حرکت کرد. فرایند صدور مجوز این واحدها نیز باید تسهیل و در کمترین زمان ممکن انجام گیرد. کشت گلخانه ای تاثیر بسزایی در افزایش فراوری محصولات کشاورزی ایفا می نماید. فراوری محصولات گلخانه ای و توسعه واحدهای کشت گلخانه ای به افزایش بهره وری، رشد مالی محصولات کشاورزی، خوداتکایی و ایجاد اشتغال پایدار می انجامد و راهبردی برای ارزآوری و فراوری ثروت در بخش کشاورزی است.

• ظرفیت های استان برای کشت گلخانه ای

آذربایجان غربی به عنوان غربی ترین نقطه کشور با دارا بودن 7 مرز رسمی و همسایگی با 3 کشور شاهرگ صادراتی کشور به شمار می رود و از جمله کالای صادراتی آن محصولات کشاورزی است. مرغوب ترین محصولات در این منطقه فراوری و به کشورهای همسایه صادر می گردد. اگر کشت گلخانه ای در این استان افزایش پیدا کند، صادرات بهتر و بیشتری را در عرصه جهانی خواهیم داشت زیرا آذربایجان غربی صاحب مرغوب ترین و آب و خاک است.

گلخانه به دلیل داشتن شرایط خاص با کنترل شدت نور، دمای روزانه و شبانه، میزان رطوبت نسبی هوا و رطوبت خاک برای فراوری و پرورش تجاری گیاهان با کیفیت بالا و در تمام طول سال بسیار فضای بکری است. چون بیشتر کشاورزان هر سال با مشکل سرمازدگی محصولات خود یا خسارت های طبیعی دیگر روبرو می شوند، با اجرای طرح کشت گلخانه ای در سطح گسترده، این خسارات نیز کنترل خواهند شد. با توجه به احتیاج روزافزون بازار، چه از نظر فراوری گل و گیاهان زینتی و چه از نظر سبزی و صیفی خارج از فصل، این روش فراوری امروزه به یکی از سودآورترین بخش های کشاورزی تبدیل شده است که البته سرمایه گذاری اولیه فراوانی را نیز طلب می نماید. با توجه به سرمایه گذاری هنگفتی که در این زمینه صورت می گیرد، نبود مدیریت صحیح در احداث گلخانه، انتخاب مکان، نوع گلخانه و پوشش آن باعث عدم بهره وری مناسب سرمایه و امکانات خواهد شد.