استراتژی آنکارا در قبال آوارگان سوری- بخش پایانی - سهندبلاگ

به گزارش گروه بین الملل خبرنگاران، در بخش پیشین این گزارش، به این موضوع اشاره شد که شمار آوارگان و پناهجویان در ترکیه در عرض 30 سال از 1 میلیون و 200 هزار نفر به 6 میلیون نفر رسیده و واقعیت جغرافیایی خاص ترکیه به علاوه فقدان برنامه خاص برای مدیریت مهاجرت، این کشور را در تنگنا قرار داده است.

شمار پناهجویان حاضر در ترکیه، هم اکنون معادل 5 درصد از جمعیت خود ترکیه است و با توجه به مسائل اقتصادی این کشور، توجه به تبعات اقتصادی و اجتماعی، گریزناپذیر است.

جمعیت چند میلیونی آوارگان سوری در ترکیه

با آن که ترکیه در حال حاضر با معضل حضور آوارگان و پناهجویانی از چندین ملیت و کشورهای مختلف روبرو شده اما بدون شک، میزان حضور آوارگان سوری از حیث آمار و پراکندگی جمعیتی، نمایان تر است.

آنالیز ها نشان می دهد که در حال حاضر، دست کم 3 و نیم میلیون تا 3 میلیون و 700 هزار آوار سوری در ترکیه به سر می برند که البته ساکن اردوگاه نیستند و در شهرهای مختلف ترکیه در خانه های اجاره ای زندگی می نمایند. حضور این جمعیت عظیم در ترکیه به مثابه این است که از هر 7 شهروند سوری، 1 نفر دیارش را ترک نموده و به ترکیه آمده است.

حضور یک هفتم جمعیت سوریه در ترکیه، به معضلی جدی برای هر دو کشور تبدیل شده و این معضل، سال به سال پیامدهای بدتری به دنبال می آورد.

آنالیز ها نشان می دهد که 2 و نیم میلیون نفر از آوارگان سوری مقیم ترکیه، زیر 18 سال هستند. این آمار تلخ، نشان می دهد که بخش مهمی از عصاره و پتانسیل جوان امروز و فردای سوریه، در ترکیه و در یک شرایط بلاتکلیف به سر می برد.

شکست طرح شهرک سازی

یکی از اهداف مهم دولت اردوغان از سال 2018 تا 2020 میلادی، این بود که در داخل خاک سوریه و در نزدیک مرز سوریه، با یاری های اقتصادی سازمان ملل متحد و اتحادیه اروپا، شهرک های مدرن و کم هزینه ای بسازد تا بخش عظیمی از آوارگان به کشور خودشان بازگردند. با آن که در طراحی و معماری این شهرک ها، نوآوری هایی مشاهده شد، اما ظاهراً مسائلی همچون کامل نبودن زیرساخت ها، شرایط نامناسب مکان یابی شهرک ها و مسائل و معضلات اقتصادی و امنیتی، موجب آن شده که سوری ها تمایل چندانی برای بازگشت به کشورشان نداشته باشند و بر اساس آمارهای رسمی اعلام شده از سوی سلیمان سویلو وزیر کشور ترکیه، در دو سال 2019 و 2020 میلادی، تنها 215 هزار تن از آوارگان سوری به کشورشان بازگشته اند که رقم قابل توجهی نیست و بخشی از آن، با ورود آوارگان جدید، به حالت پیشین بازگشته است.

مسائل عمده آوارگان سوری در ترکیه

تا به امروز بسیاری از دانشگاه ها، نهادهای مدنی و گروه های مطالعاتی، به آنالیز شرایط آوارگان سوری ساکن ترکیه پرداخته اند. پروفسور دکتر نجم الدین دوغان و همکاران او در دانشگاه باغچه شهر، با انجام یک مطالعه میدانی در خصوص معیشت و بحث انطباق با جامعه ترکیه دریافتند:

1.پرسش رو در رو از آوارگان سوری در کلانشهرهایی همچون استانبول، نشان داده که 92 درصد از آنان نتوانسته اند زبان ترکی را یاد بگیرند و به همین دلیل در برقراری ارتباط با جامعه پیرامون خود، مشکل جدی دارند.

2.از بین آوارگان سوری، 86 درصد آنان از عدم دسترسی به خدمات اجتماعی شکایت دارند.

3.احساس غربت و تنهایی مهم است و 69 درصد از پاسخ دهندگان احساس تنهایی را به عنوان یک مشکل در زندگی روزمره خود قلمداد نموده اند.

اما این ها در برابر مسائل اقتصادی و معیشتی، مسائل ناچیزی به نظر می رسند. در شرایطی که حالا در ترکیه، به خاطر بحران اقتصادی موجود، گرانی بیداد می نماید و شوک دلاری، بخش اعظمی از خود جامعه ترکیه را نیز در شرایط سخت قرار داده، دشواری معاش برای خانواده های آواره و مهاجر دو چندان است.

آیا همه سوری ها احتیاجمند هستند؟

ذکر یک نکته مهم در خصوص آوارگان سوری در ترکیه، اهمیت حیاتی دارد. نکته این است که اساساً همه سوری های ساکن ترکیه، محتاج به یاری دولت میزبان نیستند. به گواه بسیاری از روزنامه نگاران و تحلیل گران، بخش قابل توجهی از شهروندان سوری که به ترکیه رفته اند، از کرامت نفس و ارزش های انسانی و تربیتی بالایی برخوردارند.

جالب اینجاست که صدها تن از سوری هایی که بر اساس سنت قدیمی آشپزهای مشهور و توانمند حلب، دمشق، لاذقیه و حما پرورش یافته اند، رونق خاصی به بازار خوراکی ها و رستوران داری های ترکیه داده اند و علاوه بر این، صدها تن از تجار و فعالان اقتصادی سوری نیز در بسیاری از استان های ترکیه، شرکت و واحد بازرگانی و خدماتی خود را تاسیس نموده و نه تنها بی احتیاج از دولت و مردم ترکیه هستند، بلکه سودی هم به اقتصاد ترکیه می رسانند.

در نقشه بالا، طیف های مختلف رنگ آبی نشان دهنده جمعیت آواره سوری در استان های مختلف ترکیه و نقاط قرمز نیز نمایان گر تعداد شرکت هایی است که با شراکت تجار و فعالان اقتصادی سوری تاسیس شده اند. این نقشه نشان می دهد که در بعضی استان های ترکیه در بیش از 1 هزار شرکت تجاری، تولیدی یا خدماتی ترکیه، سوری ها نیز شریک و صاحب سهام عظیم هستند.

اما این فقط شامل قشر مرفه آوارگان سوری است و قشر کم درآمد، گرفتار دو معضل مهم است:

1.ناچار می شوند با دستمزد پایین تر از حد معمول کار نمایند.

2.با توجه به هزینه های بسیار سنگین اجاره مسکن و تامین مواد غذایی، این قشر از آوارگان سوری در ترکیه، شرایط سختی را پشت سر می گذارند.

به همین خاطر است که در بعضی محلات استانبول و کلانشهرهای دیگر، باندهای راهنمایی تکدی گری، با سوءاستفاده از بچه ها سوری، مناظر تلخی را به وجود آورده اند که مورد توجه شهروندان و جهانگرد ها قرار می گیرد و پلیس و شهرداری هم برای کنترل این شرایط، موفقیتی به دست نیاورده است.

این واقعیت تلخ، اگر چه تنها درصد ناچیزی از آوارگان سوری را در برگرفته اما در هر حال، گوشه ای از تابلوی اندوهبار آوارگی و مهاجرت است.

ابعاد سلبی و ایجابی رویکرد ترکیه

در چند سال گذشته، علاوه بر دولت ترکیه و سازمان ها و نهادهای زیر مجموعه دولت، شهروندان عادی، نهادهای مردمی مستقل، انجمن های دینی و محلات و اقشار مختلف جامعه ترکیه، برای تامین احتیاجهای بسیاری از خانواده های بی پناه و احتیاجمند سوری پیشقدم شدند.

بیش از سیصد هزار تن از بچه ها سوری در مداس ترکیه در حال تحصیل هستند و این مساله هزینه گزافی را بر وزارت آموزش ملی ترکیه وارد نموده و در حوزه بهداشت نیز، حضور آوارگان سوری برای ترکیه بی هزینه نیست و یاری های سازمان ملل و اروپا، بخش ناچیزی از مصارف را تامین می نماید.

واقعیت این است که بخش قابل توجهی از مردم ترکیه بر اساس باورهای دینی و فرهنگی خود، با آوارگان سوری در چهارچوب گفتمان مهاجرین و انصار برخورد نموده اند و ابعاد ایجابی این موضوع، غیر قابل انکار است. اما در کنار این ابعاد مثبت و ایجابی، باید به این واقعیت نیز اشاره نمود که دولت اردوغان، طی سال های گذشته، نه تنها در برابر دولت سوریه، بلکه در برابر اتحادیه اروپا نیز، همیشه از آوارگان، به عنوان یک کارت بازی و ابزار فشار استفاده نموده و توانسته است با این کارت، امتیازات سیاسی فراوانی به دست بیاورد.

حتی در یک مقطع، رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه، به دنبال آن بود که به متخصصین و نخبگان آواره سوری، تابعیت و شناسنامه ترکیه ای بدهد که البته با واکنش تند ملی گرایان داخلی روبرو شد. اما در هر حال، حضور طولانی مدت آوارگان سوری در داخل خاک ترکیه، لطمات غیر قابل جبرانی به جامعه و منابع انسانی سوریه وارد می نماید.

شواهد نشان می دهد، از زمانی که جمعیت چند میلیونی آوارگان سوری و بیش از دو میلیون پناهجوی کشورهای دیگر در ترکیه ساکن شده اند، در رویکردی عملگرایانه، میزان نقدها سیاسی و حقوق بشری اتحادیه اروپا از ترکیه کاسته شده است. چرا که اتحادیه اروپا در هراس است که ترکیه مرزهای آبی و خاکی غربی خود را بگشاید که در این صورت، پلیس یونان و کشورهای دیگر، قادر به مقابله با سیل ورود پناهجویان نخواهند بود.

در سرانجام باید گفت، اگر چه دولت اردوغان توانسته در برابر سوریه و اتحادیه اروپا، از کارت آوارگان استفاده کند اما واقعیت این است که پیامدهای حضور یک جمعیت 6 میلیون نفری آواره و پناهجو برای کشوری با مختصات اقتصادی ترکیه، بسیار زیان بارتر از سود کوتاه مدت سیاسی است. در نتیجه باید این واقعیت را پذیرفت که ترکیه، علاوه بر بها دادن به مسائل امنیتی و سخت افزاری در مرزها، به رویکرد سیاسی - اجتماعی- علمی و استراتژی مهاجرتی دقیق و فراگیر احتیاج دارد تا بتواند برای مدیریت ورود آوارگان و پناهجویان، گام اثرگذار بردارد.

،

abanhome.com: گروه ساختمانی آبان: بازسازی ساختمان و تعمیرات جزئی و کلی و طراحی ویلا و فضای سبز و روف گاردن، طراحی الاچیق، فروش درب های ضد سرقت را از ما بخواهید.

hodablog.ir: هدا بلاگ | انجمن گفتگوی سیستم مدیریت محتوای هدا بلاگ