تپه قزل قلعه فراهان یک بنای مذهبی ساسانی بوده است - سهندبلاگ

او با بیان اینکه تپه قزل قلعه یا قزل تپه در دشت فراهان و در 2 کیلومتری روستای حسین آباد شهرستان فراهان قرار گرفته و بواسطه ارتفاعش بر تمامی دشت فراهان مشرف است اضافه کرد: اساس این تپه طبیعی و بر پایه این ساختار طبیعی، لایه ای تاریخی شکل گرفته است که بواسطه رنگ خاک قرمز مایل به سرخ، در نزد اهالی قزل تپه یا تپه سرخ خوانده می گردد.

این باستان شناس، اولین شواهد راهنمای هیات برای انجام پژوهش های باستان شناسی دراین مکان راگچ بری های دوره ساسانی گفت که در سطح تپه پدیدار شده و از وجود یک بنای مهم در این منطقه حکایت داشت.

به گفته سرپرست هیات باستان شناسی ،بر این اساس برنامه برآورد به منظور لایه نگاری تپه یاد شده به منظور شناخت از دوره های سکونتی ،آنالیز ابعاد کارکردی بنای مدفون در زیر خاک ونحوه ارتباط آن با سایر محوطه های دشت فراهان در دوره ساسانی انجام پذیرفت.

شراهی گفت: طی این برنامه، گمانه هایی در این تپه باز و منجر به کشف ساختارهای معماری شد که این بقایای معماری شامل دیوارهایی از خشت و ملاط گل است که عرض آنها در بعضی قسمت ها تا 2/5 متر می رسد.

سرپرست هیات برآورد تپه قزل قلعه فراهان اظهار داشت: در پایه این دیوارها چند رج آجر با روکش گچ کار شده و سپس دیوار خشت و گلی بر مبنای دیوار آجری چیده شده است.

او پر شدن فضاهای معماری در بعضی از قسمت ها با آواری از ترکیب سنگ لاشه ، تکه های آجر و گچ در این محوطه را نکته بسیار مهمی دانست و توضیح داد: مهم ترین عناصر منقول بدست آمده از این برنامه چند قطعه گچبری و چند قطعه سفال است که نشان از اهمیت بنای مدفون و استفاده از این مکان تنها در دوره ساسانی دارد.

این باستان شناس گفت: هرچند شناخت از ابعاد کارکردی بنای موجود در قزل تپه، احتیاج به انجام کاوش های باستان شناسی وسیع دارد، ولی با همان چند گمانه باز شده در این محوطه می توان وجود یک بنای مذهبی مانند آتشکده یا یک عمارت اربابی را که در فراهان دوره ساسانی مورد توجه بوده را پیشنهاد داد.

شراهی با اشاره به این نکته که فراهان ناحیه ای کهن و نام آور در استان مرکزی است که با توجه به وجود محوطه ها و بناهای مهم دوره از جمله آتشکده فردقان در دوره ساسانی و قبل از ورود اسلام دارای اهمیت بوده اظهار کرد: به طور قطع برنامه ریزی برای تامین اعتبار و انجام کاوش های باستان شناسی در محوطه های کلیدی این منطقه مانند قزل قلعه منجر به شناخت از ابعاد فرهنگ و هنر، آنالیز ارتباطات و سیر و سقوط جوامع انسانی، آنالیز اندیشه های مذهبی و تعاملات میان منطقه ای در برهه ای از تاریخ ایران یعنی دوره ساسانی خواهد شد.