درخت ناسا در مریخ را دیده اید؟ - سهندبلاگ

کاوشگر پشتکار که روز پنجشنبه گذشته به سمت سیاره مریخ پرتاب شد با خود شماری از جدیدترین تجهیزات دنیای فناوری را حمل می نماید؛ از دوربین های تصویربرداری فوق پیشرفته و با کیفیت بالا گرفته تا یک هلی کوپتر کوچک.

اما در میان این وسائل و تجهیزات همراه مریخ نورد پشتکار، دانشمندان ناسا یک دستگاه کوچک نیز قرار داده اند که به خاطر عملکردش به آن اصطلاحا لقب درخت داده شده است. این دستگاه که موکسی (MOXIE) نام دارد، همچون درخت دی اکسید کربن موجود در هوا را گرفته و آن را به اکسیژن تبدیل می نماید.

در حالی که میزان اکسیژن موجود در جو زمین 21 درصد است، تنها 2 درصد اکسیژن در جو رقیق مریخ وجود دارد. از همین رو تامین اکسیژن لازم برای تنفس در مریخ یکی از چالش های پیش رو برای زندگی بلند مدت روی سطح این کره به حساب می آید.

در واقع اکسیژن حجم زیادی می گیرد و سفینه ها و فضاپیما ها ظرفیت محدودی برای حمل کپسول های اکسیژن دارند. این امری است که دانشمندان را به این فکر انداخته است تا اکسیژن مورد احتیاج را در همان سطح مریخ و در آزمایشگاهی کوچک فراوری نمایند.

دستگاه موکسی که مختص جو مریخ ساخته شده است دی اکسید موجود در اتمسفر مریخ را گرفته و به صورت الکتروشیمیایی آن را به دو مولکول اکسیژن و منوکسید کربن می شکند. سپس اکسیژن را به O2 که مناسب برای تنفس است تبدیل می نماید و منوکسید کربن را نیز به جو مریخ بازمی گرداند.

مایکل هکت، محقق ارشد در طراحی این دستگاه می گوید آزاد شدن منوکسید کربن خطری برای جو مریخ ایجاد نخواهد نمود چرا که به محض آزاد شدن با مقدار کمی اکسیژن که در جو مریخ است ترکیب شده و مجددا به دی اکسید کربن تبدیل خواهد شد.

موکسی البته یک دستگاه با قابلیت محدود است و اگر همه چیز خوب پیش برود تنها می تواند 10 گرم در ساعت اکسیژن فراوری کند. این مقدار معادل اکسیژن موجود در 1.2 متر مکعب در جو کره زمین است. برای اینکه بتوان مقیاس را در نظر گرفت، هر انسان در طول شبانه روز به 19 متر مکعب هوا برای تنفس احتیاج دارد.

دستگاه اکسیژن ساز ناسا محصول دانشگاه ام آی تی آمریکا و موسسه نیلز بور در دانشگاه کپنهاگ دانمارک است. این دستگاه 15 کیلوگرمی در آزمایشگاه پیش رانش جت ناسا روی کاوشگر پشتکار سوار شده است.

تصویری از اجزای تشکیل دهنده دستگاه اکسیژن ساز موکسیناسا

دانشمندان امیدوارند در صورت موفقیت این روش، راه برای فراوری گسترده اکسیژن در سطح مریخ هموار گردد. دستگاه اکسیژن ساز ناسا از 18 فوریه سال 2021 و پس از فرود آمدن کاوشگر پشتکار روی سطح مریخ کار خود را شروع خواهد نمود.