نیمی از برق مصرفی جهان در 2040 تجدید پذیر می گردد

به گزارش سهندبلاگ، جهان با سرعت قابل توجهی در حال توسعه تجدیدپذیرهاست. در بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان تقریباً هر 6 سال ظرفیت فراوری برق از این محل دوبرابر می گردد و این موضوع در کنار الزاماتی که در مورد کاهش انتشار دی اکسید کربن وجود دارد، آینده ای را برای جهان ترسیم نموده است که متفاوت از امروز خواهد بود. به طوری که 30 سال دیگر، معدود نیروگاهی را می توان یافت که مانند امروز در حال مصرف سوخت مایع و حتی گاز باشد.

آنالیز های خبرنگار ما نشان می دهد که حدود 28 درصد از برق مصرفی جهان، امروزه از محل های تجدیدپذیر تأمین می گردد. یعنی از انرژی بادی، خورشیدی، زمین گرمایی و زیست توده که سوخت پاک و سبز هستند. بعضی از کشورها اکنون مطابق برنامه و حتی جلوتر از برنامه خود در حال توسعه تجدیدپذیرها هستند. به نظر می رسد که تصویر آینده با توسعه فناوری ها در حال تغییر است.

سال 2050 بیش از 75 درصد انرژی مصرفی جهان تجدیدپذیر می گردد

هدف گذاری برای رهایی از عصر نفت و فراوری انرژی پاک با استفاده از تکنولوژی های پیشرفته با اهتمام ویژه ای دنبال می گردد. آخرین پیش بینی ها این است که در 2050 بیش از سه چهارم انرژی جهان از منابع تجدیدپذیر بویژه باد و خورشید تأمین خواهد شد.

رشد 100 درصدی در امریکا

استفاده از انرژی تجدید پذیر در ایالات متحده سریع ترین توسعه را داشته؛ به طوری که از سال 2000 تا 2018 ظرفیت نیروگاهی تجدیدپذیر امریکا 100 درصد افزایش یافته است. انرژی های تجدید پذیر بیش از 17 درصد از خالص فراوری برق ایالات متحده را در سال 2018 به خود اختصاص می داد که بخش عمده آن از نیروگاه های خورشیدی (7.0 درصد) و انرژی بادی (6.6 درصد) حاصل می گردد. پیش بینی می گردد نیروگاه های خورشیدی از 13 درصد کنونی به 48 درصد تا سال 2050 صعود کند و آن را تبدیل به بزرگ ترین منبع فراوری برق امریکا کند. ایالات متحده طی 30 سال آینده با متوسط نرخ سالانه 1.8 درصد (بالاتر از نرخ رشد کلی مصرف انرژی این کشور که 0.2 درصد در سال است) تحت یک سناریو احتمالاً به صادرنماینده بزرگ برق تجدیدپذیر تبدیل خواهد شد.

در سطح جهانی، انرژی های تجدید پذیر 27 درصد از فراوری برق سال 2018 جهان را تشکیل می داد و در سال 2040 این رقم به 45 درصد می رسد. احتمالاً در 2050 این حجم با یک جهش قابل ملاحظه به 75 درصد خواهد رسید. سهم انرژی های مدرن (یعنی زیست توده، زمین گرمایی، خورشیدی، آبی، باد و سوخت های زیستی) تقریباً 60 درصد از کل خواهد بود.

هاب انرژی تجدیدپذیر منطقه کدام کشور می گردد؟

در میان کشورهای منطقه نیز می توان اسناد برنامه بلند مدت توسعه تجدیدپذیرها را ملاحظه کرد از ترکیه گرفته تا عربستان، تمام این کشورها با سرعت قابل ملاحظه ای در حال توسعه انرژی های تجدیدپذیر بویژه خورشیدی هستند. اما در میان این کشورها نام امارات به یک موضوع دیگر شهرت دارد. امارات متحده عربی در اهداف میان مدت و بلند مدت خود، تعریف نموده است که تبدیل به هاب انرژی تجدیدپذیر منطقه گردد. این کشور نفتی 10 درصد از کل ترکیب انرژی و 25 درصد از کل فراوری برق خود را از تجدیدپذیرها تأمین می نماید که از مصرف سوخت های فسیلی جلوگیری و موجب صرفه جویی سالانه 1.9 میلیارد دلار در سال 2030 می گردد.

ترکیه نیز با توجه به اقتصاد فراوری برق خود و الزاماتی که در این زمینه وضع نموده است، حدود 30 درصد از برق مصرفی خود را از منابع تجدیدپذیر تأمین می نماید و این کشور نیز به جد در حال سرمایه گذاری در این بخش است.

اما ظرفیت های بالقوه ایران نیز در زمینه تبدیل شدن به هاب انرژی تجدیدپذیر منطقه کم نیست. وجود تونل های باد بزرگ در مرز مشترک با افغانستان و 365 روز آفتابی از جمله ظرفیت هایی است که ایران را می تواند تبدیل به هاب منطقه کند. اما تا به امروز 824 مگاوات از 83 هزار مگاوات ظرفیت نیروگاهی نصب شده کشور از نوع تجدیدپذیرها بوده و راهی طولانی تا رسیدن به موقعیت هاب انرژی تجدیدپذیر منطقه داریم.

آژانس بین المللی انرژی معتقد است که توسعه و استقرار فناوری های انرژی تجدیدپذیر به سیاست های دولت و پشتیبانی اقتصادی بستگی دارد تا بتواند انرژی تجدید پذیر را با هزینه مناسب رقم بزند. از این رو بازنگری در اقتصاد نابسامان صنعت برق کشور و همین طور ارتقای تکنولوژی های موجود و توافق با همسایگان بویژه افغانستان یک امری ضروری برای توسعه این بخش خواهد بود.

آسیب کرونا به سرمایه گذاری های تجدیدپذیر

آژانس بین المللی انرژی در آخرین به روزرسانی در خصوص پیش بینی 5 ساله انرژی تجدید پذیر می نویسد: عدم اطمینان به بازار انرژی های تجدیدپذیر نیز رسوخ نموده است. رشد جهانی در ظرفیت انرژی های تجدید پذیر با بحران شیوع ویروس کرونا صدمه دیده اما متوقف نشده است. تعداد تأسیسات جدید انرژی تجدید پذیر در سراسر جهان قرار است سال جاری در نتیجه بحران بی سابقه کووید19 سقوط کند و این موضوع، اولین کاهش سالانه در 20 سال اخیر را نشان می دهد. اما با توجه به سیاست های حمایتی دولت ها، انتظار می رود رشد این بخش سال آینده از سر گرفته گردد. زیرا بیشتر پروژه های به تأخیر افتاده به صورت آنلاین دنبال خواهد شد.

این آژانس برای سال 2020، پیش بینی می نماید که میزان خالص سرمایه گذاری در برق تجدید پذیر در مقایسه با سال 2019 با 13 درصد کاهش همراه باشد. این کاهش بیانگر تأخیر در فعالیت های ساخت و ساز به دلیل اختلال در زنجیره تأمین، اقدامات قرنطینه و رهنمودهای فاصله گذاری اجتماعی و چالش های اقتصادی است. با وجود این به افزایش 6 درصدی ظرفیت تجدید پذیر ها می انجامد که در امریکای شاقتصادی و اروپا میزان آن از این رقم فراتر نیز می رود.

در سال 2021، برای تجدیدپذیرها انتظار می رود که بیشتر پروژه های تأخیر افتاده، انجام شوند و منجر به بازگشت مجدد نرخ رشد گردد. در نتیجه، سال آینده پیش بینی می گردد که به همان سطح در نظر گرفته شده در سال 2019 برسیم.

جای نفت کوچک تر می گردد

مسأله دیگری که با توسعه انرژی های تجدیدپذیر رقم خواهد خورد، محدود شدن فرصت های حضور و ظهور منابع تجدیدناپذیر مانند نفت و گاز و فرآورده های نفتی است. بعضی از کارشناسان بر این باورند که در دهه های آینده دیگر امکان بازاریابی آسان برای کشورهای نفتی وجود نخواهد داشت. حتی شرکت های مطرح فعال در زمینه انرژی مانند شرکت بریتیش پترولیوم نیز در حال تغییر سهم شاخه های سرمایه گذاری در سبد مشخص شده خود هستند. به طوری که اکنون به توسعه انرژی های تجدیدپذیر توجه بیشتری می نمایند. نروژ یکی از کشورهای نفتی جهان بخشی از درآمد خود را از محل سوخت های فسیلی به سرمایه گذاری در تجدیدپذیرها اختصاص می دهد و معتقد است که جهان در حال تغییر و دگردیسی است.

از این رو بعضی از صاحب نظران معتقدند که احتمالاً در دهه های آینده بعضی از کشورهای نفتی که هنوز منابع دست نخورده نفتی دارند، مجبور خواهند شد که از توسعه این منابع صرف نظر نمایند. آینده مجهول است اما توسعه تجدیدپذیرها و افزایش سهم آن در سبد سوخت مصرفی جهان مسأله ای است که اتفاق خواهد افتاد. لذا ایران نیز به عنوان یکی از دارندگان بزرگ منابع سوخت فسیلی باید طی یک برنامه جامع خود را برای این مرحله گذار آماده کند.