چگونه شاخص سهام کورد رشد روزانه یک دهه را شکست، روز تاریخی بورس پایتخت زیر ذره بین - سهندبلاگ

به گزارش خبرنگاران شاخص کل بورس تهران با جهش 5/ 4 درصدی در سطح بی سابقه و باورنکردنی 917 هزار واحد نهاده شد. علاوه بر این، رکورد ورود تقاضای جدید هم در تالار سهام شکست تا به این ترتیب، سریال جابه جایی بی وقفه رکوردها در بازار سهام ادامه یابد. شواهد نشان می دهد بازار سهام در پیچ یک تحول عظیم از حیث ضریب نفوذ در بین توده های مردم است. البته عدم عرضه متناسب با تقاضا سبب شد تا ارزش معاملات کاهش پیدا کند و حجم انبوهی از تقاضا در خاتمه کار در صف های خرید اصطلاحا بلوکه گردد. بخش زیادی از نقدینگی امکان خرید سهام را نیافت و در صف های طویل تقاضا قفل شد. به بیان دقیق تر، حدود 6/ 5 هزار میلیارد تومان در خاتمه معاملات دیروز در صف خرید 99 درصد از تعداد کل نمادهای بورسی (304 نماد از 308 نماد فعال به غیر از شرکت های فرابورسی)، دست خالی از معاملات برگشت. امروز قرار است پذیره نویسی نخستین صندوق قابل معامله در بورس (ETF) دولتی مرتبط با سهام بانک و بیمه شروع گردد. فروش عظیمی که برآورد می گردد به 16 هزار میلیارد تومان نقدینگی احتیاج داشته باشد. با توجه به عطش بورس احتمال داده می گردد عرضه اجرا شده با استقبال روبه رو گردد.

بازار سهام رشد پرشتاب خود را در معاملات روز شنبه هم ادامه داد و در اوج دوران رونق خود به رکوردهای تازه ای دست یافت. در این روز، شاخص کل بورس تهران 39 کانال دیگر را شکست و با جهش 5/ 4 درصدی در سطح بی سابقه و باورنکردنی 917 هزار واحد نهاده شد. در روزی که نماگر اصلی بازار جدی ترین رشد روزانه خود را طی بیش از 10 سال اخیر تجربه کرد، رکورد ورود تقاضای جدید هم در تالار سهام شکست تا به این ترتیب، سریال جابه جایی بی وقفه رکوردها در بازار سهام ادامه یابد. عطش شدید برای خرید سهام در حالی ادامه یافت که بسیاری از اهالی قدیمی عرضه عظیم سهام دولتی را مانعی بر سر راه رشد شاخص می دانستند. اما به نظر می رسد بازار سهام در پیچ یک تحول عظیم از حیث ضریب نفوذ در بین توده های مردم است و همچنان به تحرکات دولت در بازار سرمایه و حمایت های او دل بسته است.

قطار بدون توقف رکوردهای بورس

اخبار بازار سهام روز به روز در ابعاد گسترده تری میان مردم منتشر می گردد و طیف وسیع تری از آنها را دلمشغول و درگیر تالار جادویی بورس می نماید. فرایند پرشتاب رشد قیمت ها این تحول عظیم و بی سابقه در بازار سهام را به خوبی نشان می دهد. شاخص کل بورس تهران روز گذشته به لطف تداوم رشد حداکثری قیمت ها 5/ 4 درصد دیگر افزایش یافت و ضمن عبور از مرز 900 هزار واحد، برای اولین بار در ارتفاع 917 هزار واحدی مستقر شد. در واقع، شاخص کل در جریان دادوستدهای شنبه بیشترین رشد روزانه خود را طی بیش از یک دهه اخیر به ثبت رساند. چنین میزانی از رشد روزانه در شاخص کل از شهریور سال 88 تا به امروز تجربه نشده بود. تقریبا تمام نمادهای بورسی و فرابورسی در این روز با رشد قیمت روبرو شدند و در تمام این معاملات به دلیل شدت تقاضا برای سهام صف های طویلی شکل گرفت. به طوری که تنها سهام 3 بنگاه در معاملات دیروز با افت قیمت روبرو شد و سایر نمادها در بازار سهام در بالاترین حد مجاز قیمت به معاملات خود خاتمه دادند.

البته عدم عرضه متناسب با تقاضا سبب شد تا ارزش معاملات کاهش پیدا کند و حجم انبوهی از تقاضا در خاتمه کار در صف های خرید اصطلاحا بلوکه گردد. در واقع، طی روز شنبه، در سطح معاملات خرد حدود 3/ 6 هزار میلیارد تومان سهم در بین معامله گران بورس تهران دست به دست شد. چنان که اشاره شد بخش عمده این معاملات در سقف مجاز قیمت روزانه انجام گرفت و به دلیل نبود عرضه، بخش زیادی از نقدینگی امکان خرید سهام را نیافت و در صف های طویل تقاضا قفل شد. به بیان دقیق تر، حدود 6/ 5 هزار میلیارد تومان در خاتمه معاملات دیروز در صف خرید 99 درصد از تعداد کل نمادهای بورسی (304 نماد از 308 نماد فعال)، دست خالی از معاملات برگشت. البته مازاد شدید تقاضا فقط منحصر به سهام بورسی نبود بلکه در سهام فرابورسی نیز شاهد شکل گیری صف های طویل برای خرید بودیم. در مجموع، طی روز گذشته در بورس و فرابورس بیش از 10هزار میلیارد تومان سهم در بین فعالان بازار سرمایه دست به دست شد و جالب اینکه، رقمی معادل 5/ 8هزار میلیارد تومان هم در صف های طولانی خرید به سهام دست نیافت و نیروی این مازاد بی سابقه تقاضا به معاملات روزهای بعد موکول شد. سیل سهمگین تقاضا در بازار سرمایه را می توان از دریچه معاملات نماد تازه وارد غگیلا هم مشاهده کرد. این نماد طی معاملات شنبه، یعنی در اولین جلسه کاری پس از عرضه اولیه با صف خرید بیش از 400 میلیون سهمی روبرو شد. این اتفاق در حالی افتاد که تعداد کل سهام این شرکت 200 میلیون بیشتر نیست. در واقع، حجم ورود پول ها به اندازه ای است که عملا در بعضی از سهم ها ظرفیت واقعی برای پاسخگویی به تقاضا وجود ندارد.

تالار بورس در محاصره تازه واردها

هجوم مردم برای خرید سهام را می توان در میزان تغییر مالکیت سهام از سوی پرتفوی سهامداران عمده یا حقوقی به سمت سهام فعالان خرد بازار هم مشاهده کرد. معامله گران حقیقی در جریان دادوستدهای دیروز 8/ 1 هزار میلیارد تومان به ارزش سهام خود در بورس تهران اضافه کردند تا به این ترتیب، میزان تزریق پول جدید از سوی این طیف از فعالان بازار به رکورد تازه ای دست یابد. رقمی که تا به حال، در معاملات عادی(بدون عرضه اولیه ها) به ثبت نرسیده است. با این حساب، میزان ورود پول خرد به بورس تهران از ابتدای سال از رقم 25 هزار میلیارد تومان عبور کرد. این میزان با احتساب فرابورس به بیش از 30 هزار میلیارد تومان می رسد. چنین سیل گسترده ای از تقاضاست که منجر به بازدهی 80 درصدی شاخص کل بورس از ابتدای سال شده است.

توزیع نقدینگی در بین صنایع بورسی هم چنان که انتظار می رفت به گونه ای رقم خورد که عملا شرکت های عظیم کالایی و هلدینگ های مرتبط با آنها بیشترین بخش از منابع خرد را به خود جذب کردند. به بیان روشن تر، بخش عمده منابع خرد در روز گذشته از مجرای سهام شرکت های پتروشیمی، پالایشی، فلزات و هلدینگ های صنعتی جذب بورس تهران شد. معامله گران خرد دیروز فقط در سهام صنعت پتروشیمی حدود 350 میلیارد تومان به ارزش دارایی های خود در بورس اضافه کردند. در گروه پالایشی و فلزات اساسی هم این رقم معادل تقریبی 250 میلیارد تومان بود. در مجموع، از 8/ 1 هزار میلیارد تومان پول ورودی در روز گذشته، هزار میلیارد تومان آن، یعنی حدود 55 درصد، به سهام گروه های کالایی یا کامودیتی محور بازار اختصاص پیدا کرد.

در مجموع، طی روزهای اخیر شاهد چرخش معنادار محور تقاضا به روی سهام شرکت های عظیم کالایی و بانکی بوده ایم. بعضی این آرایش در توزیع نقدینگی بین صنایع بورسی را حاصل این تصور می دانند که قیمت ها در گروه های عظیم نسبت به سایر سهم های کوچک و متوسط رشد چندانی را طی یک سال اخیر تجربه ننموده و این گروه ها اصطلاحا از فرایند عمومی بازار جا مانده اند. همین تصویر جاماندگی سبب شده تا از هفته قبل شاهد ورود خیل گسترده ای از معامله گران تازه وارد به این طیف از سهم ها و در نتیجه، صعود سریع تر شاخص کل از شاخص هموزن باشیم. البته تصور دیگری هم در بین اهالی بازار گوش به گوش می گردد که عمدتا ناظر بر نقش دولت در سهام این شرکت های عظیم نیمه دولتی است. به این معنا که دولت در نظر دارد واگذاری سهام خود در این شرکت ها را در قیمت های بالاتری انجام دهد. به این ترتیب، هر دو تصور به صورت خودتاییدکننده در حال پیش بردن غول های عظیم بازار به سمت سطوح بی سابقه قیمتی هستند.

سیاه و سفید عرضه عظیم

از امروز قرار است پذیره نویسی نخستین صندوق قابل معامله در بورس (ETF) دولتی مرتبط با سهام بانک و بیمه شروع گردد. فروش عظیمی که برآورد می گردد به 16 هزار میلیارد تومان نقدینگی احتیاج داشته باشد و به دلیل تخفیف 20 درصدی دولت انتظار بر این است که با استقبال گسترده مردم روبرو گردد. عزم جزم دولت برای واگذاری سهام شرکت های دولتی و نیمه دولتی در قالب صندوق های قابل معامله همزمان با ایجاد جذابیت بازار سرمایه نزد توده های مردم، موجی از نقدها از سوی اقتصاددانان در پی داشته است. شماری از اقتصاددانان واگذاری سهام دولت را در قالب صندوق های قابل معامله را بر خلاف اهداف خصوصی سازی می دانند و معتقدند که این نحوه از واگذاری سهام چالش های جدی در حکمرانی شرکت های به اصطلاح خصوصی ایجاد خواهد نمود. دنیای اقتصاد روز گذشته در گزارشی تحت عنوان خشت کج واگذاری عظیم آرای دو تن از صاحب نظران را در انتقاد به این واگذاری منعکس نموده است. در کنار این مساله، آزادسازی سهام عدالت هم موضوع دیگری است که طی این روزها محل بحث محافل مالی و بورسی بوده است. به نظر می رسد نگرانی عمده اقتصاددانان به کیفیت واگذاری هایی است که اکنون دولت به دلیل فشار ناشی از کسری بودجه در حال جبران به وسیله بازار سرمایه است. اما آنچه اکنون سهامداران بورسی را مسرور نموده، کیفیت واگذاری ها نیست بلکه رونق بی سابقه بورس در اثر توجه خاص دولت برای تامین منابع بودجه ای خود از مجرای بازار سرمایه است. بسیاری از فعالان بورسی واگذاری سهام در قالب صندوق های قابل معامله و همچنین آزادسازی سهام عدالت را تحولی عظیم در بازار سهام می دانند که عملا تعداد بسیار زیادی از مردم را مستقیما درگیر بازار سرمایه خواهد نمود. از این منظر، ورود مردم به بازار سرمایه عاملی است که می تواند فارغ از جذابیت های بنیادی و سودآوری به تداوم رشد قیمت ها یاری کند.

مساله دیگری که احتمال تداوم رشد را نزد بورس بازان افزایش داده، نرخ صدور کدهای معاملاتی به منظور اجرای واگذاری عظیم سهام دولت و نیز آزادسازی سهام عدالت است. فرایند صدور کدهای بورسی نشان می دهد که بازار سرمایه با امکانات نهادی کنونی نمی تواند به سرعت به تقاضا برای ورود به بازار جواب در خوری بدهد و در نتیجه، صدور کدهای آنلاین یا برخط برایETF ها و سهامداران سهام عدالت و امکان معامله آن در بازار، به زمان طولانی احتیاج خواهد داشت. در واقع، ورود سهامداران عدالت به بازار و امکان خرید و فروش این سهام در قالب معاملات خرد احتیاج به زیرساخت های فنی دارد که این امر با توجه به نرخ صدور کدهای معاملاتی که از ابتدای سال جاری توسط شرکت سپرده گذاری وجوه منتشر شده است چندان زیاد نیست. این موضوع را می توان در نرخ مشارکت سهامداران در عرضه های اولیه دید که تازه به رقم 3/ 2 میلیون نفر رسیده است. ضمن اینکه سامانه مرکزی معاملات و سپرده گذاری وجوه و همچنین سیستم های برخط کارگزاری ها هم توان پاسخگویی به این حجم از مشارکت را با فرض توسعه زیرساختی نخواهد داشت.