ژاکلین وودسون جلوتر از زمانش حرکت می کند

به گزارش سهندبلاگ، به گزارش خبرنگاران ، در سطح جهان نویسندگان زیادی هستند که برای بچه ها و نوجوانان قلم می زنند و کتاب هایی می نویسند که گاهی در میان بچه ها پرطرفدار می شود. اما اگر بخواهیم از میان این همه نویسنده، کتابی از یکی از آن ها را برای مطالعه انتخاب کنیم، بی شک یکی از مواردی که حس کنجکاوی ما را برمی انگیزد، افتخاراتی است که آن نویسنده کسب کرده و چه چیزی مهم تر از کسب مدال مهم ترین و بزرگترین جایزه ادبیات کودک یعنی جایزه هانس کریستین اندرسن که به نوبل ادبیات کودک معروف است. و اگر از میان برگزیدگانی که در طول سال های گذشته توانسته اند این مدال را کسب کنند بخواهیم یک نفر را انتخاب کنیم مطمئنا نویسنده ای نظرمان را جلب می کند که توانسته گران ترین جایزه ادبیات کودک یعنی جایزه آسترید لیندگرن را هم کسب کند.

براین اساس نخستین موردی که این روزها به ذهنمان می رسد ژاکلین وودسون شاعر و نویسنده آفریقایی تبار امریکایی ادبیات کودک و نوجوان است که علاوه برکسب موفقیت های زیاد در این حوزه مانند دریافت جایزه نیوبری، جایزه ادبی سوئد در زمینه کتاب بچه ها و نوجوانان و جایزه ملی کتاب ایالات متحده آمریکا، توانست در سال 2018 برنده جایزه آسترید لیندگرن و در سال 2020 برنده جایزه هانس کریستین اندرسن گردد. او همچنین در سال 2018 به عنوان سفیر کتابخانه ملی آمریکا در حوزه ادبیات نوجوانان برگزیده شد و در سال 2015 جایزه معتبر آمریکایی اسکات کینگ را کسب کرد.

وودسون تا به حال بیش از 30 عنوان کتاب نوشته که 12 عنوان آن به حوزه کودک و نوجوان اختصاص دارد و در اغلب آن ها بر موضوعات مربوط به نوجوانان و گذر از کودکی به بزرگسالی تمرکز کرده است. از آثار مشهور ژاکلین وودسون می توان به کتاب های رویای دختر قهوه ای، پر با ترجمه بهشته خادم شریف از انتشارات جهانی اقتصاد، زیر نور ماه شیشه ای با ترجمه کیوان عبیدی آشتیانی از انتشارات افق، روزی که مادرم برمی گردد با ترجمه مریم رزاقی از انتشارات حوا و ... اشاره کرد. هیئت داوران جایزه آسترید لیندگرن در سال 2018 از این نویسنده 57 ساله به خاطر زبان سبک بال داستان هایش که سرشار از ژرفا و غنایی مقهورکننده است و به خاطر شکار شاعرانه جهان روزمره که میان اندوه و امید جریان دارد تقدیر کرد.

زبان روایت و داستان نویسی ژاکلین وودسون زیبا و منحصر بفرد است

کیوان عبیدی آشتیانی از مترجمان شناخته شده ادبیات کودک و نوجوان که بیشتر آثار وودسون را خوانده و کتاب زیر نور ماه شیشه ای اش را برای نوجوانان فارسی زبان ترجمه کرده، درباره وودسون به ایبنا می گوید: او نویسنده پرکاری است که جوایز زیادی برای آثارش دریافت کرده و مهم تر از همه جایزه هانس کریستین اندرسن است که نشان می دهد جایگاه او در ادبیات کودک و نوجوان جایگاه بالایی است و شایستگی اش هم دارد.

به گفته این مترجم، زبان روایت و داستان نویسی ژاکلین وودسون بسیار زیبا و منحصر بفرد است و به جنسیت در داستان هایش و نقش دخترها و زن ها اهمیت زیادی می دهد. درواقع زن ها به عنوان عناصری پرقدرت در داستان هایش حضور دارند.

مترجم ویرجینیا گرگ می گردد درباره سایر ویژگی های آثار این نویسنده امریکایی بیان می کند: مساله بعدی توجه به نژاد و قومیت است و در بیشتر داستان هایش شخصیت های رنگین پوست بدون هیچ نگاه تبعیض گرایانه حضور دارند. ویژگی دیگر تفاوت هاست که در داستان هایش به عنوان عنصری جهت درک و تفاهم مطرح می کند. مسئله بعدی امید است. ژاکلین وودسون معتقد است بدون امید افق روشنی در انتظار بشریت نیست. همچنین قهرمان های داستان هایش با قدرت و اعتماد به نفس اند و او معتقد است این قدرت به مخاطب نیز منتقل می گردد.

وودسون جلوتر از زمانش حرکت می کند

عبیدی آشتیانی در ادامه به کتاب زیر نور ماه شیشه ای اشاره می کند و می گوید: من بیشتر آثار ژاکلین وودسون را خوانده ام اما برخی از آن ها را متناسب با فرهنگ جامعه ایرانی از منظر درک ندیدم و ترجمه نکردم. آثار وودسون را خیلی دوست دارم چون به تفاوت هایی اشاره می کند که شاید برای جامعه ما قابل درک نباشد و مخاطب نتواند به درستی با موضوع ارتباط بگیرد. او در کتاب زیر نور ماه شیشه ای هم به موضوع اعتیاد در بین نوجوانان و جوانان اشاره کرده که در ادبیات نوجوان ما داستان هایی با این مضامین بسیار نادر است و متاسفانه جامعه ایرانی در مقابل مسائلی مثل اعتیاد حساسیت ها و ترس هایی دارد که به نظرم موانع بزرگی در برخورد صحیح با مسئله اعتیاد است.

نویسنده ای که ادبیاتش را سلاحی در مقابل نابسامانی ها می داند

مترجم کتاب قصه یک سال مزخرف با اشاره به اینکه ژاکلین وودسون جلوتر از زمانش حرکت می کند، می افزاید: او کننده روشنفکر و متعهدی در قبال آینده بشریت است و دغدغه انسان معاصر و معضلاتش را دارد. وودسون قلم و ادبیاتش را سلاحی پرقدرت در مقابل نابسامانی های بشریت می داند.

اعتقاد وودسون به خاتمه بندی شاد

مریم رزاقی مترجم کتاب روزی که مادرم برمی گردد نیز درباره این نویسنده به ایبنا می گوید: وودسون نویسنده ای بسیار محبوب است و آثارش ازجمله آثار پرفروش محسوب می گردد. من سال ها پیش کتاب روزی که مادرم برمی گردد را از او ترجمه کردم. ویژگی شاخص این کتاب تلخی بیش از حدش بود و با ناشر درباره اینکه آن را چاپ کنیم یا نه با هم صحبت کردیم و در نهایت تصمیم گرفتیم منتشرش کنیم. البته من این ویژگی و تلخی را دوست داشتم.

این مترجم در ادامه به مواردی که سبب شهرت این نویسنده شده، اشاره می کند: وودسون به دو مورد شهرت دارد. نخست تفصیل مناظر فیزیکی در آثارش که به شدت زیاد است و فضای فیزیکی قصه اش را توضیح می دهد. دوم اینکه بسیار نویسنده خوش بینی است و به خاتمه بندی شاد اعتقاد دارد و می گوید خاتمه قصه نباید مخاطب را اذیت کند. ممکن است شخصیت ها در داستان هایش در فقر، جنگ، تبعیض نژادی و مسائل زیادی باشند اما خیلی برایش مهم است که نهایتا شاد و امیدوار باشند.

رزاقی در ادامه می افزاید: دیگر ویژگی های وودسون این است که زمانی که نوشتن راجع به جنسیت زن و رنگین پوست بودن برای همه سخت بوده و خیلی ها جسارتش را نداشتند او توانسته این کار را انجام دهد و با هدف اینکه درباره رنگین پوست ها و جنس زن بنویسد، قصه نوشتن را شروع کرده و پایه و اساس بیشتر قصه هایش این است که مسائل جنسیتی، نژادی، اجتماعی و اقتصادی را پیش می کشد و بعد شخصیت ها شروع به شکستن مرزها می کنند.

پررنگ بودن نقش زنان و دختران در آثار وودسون

بهشته خادم شریف، از دیگر مترجمان ادبیات کودک و نوجوان که کتاب پر را از این نویسنده ترجمه کرده نیز می گوید: من کتاب دیگری از این نویسنده نخواندم اما سبک او را پسندیدم چون خیلی مخاطب را جذب می کرد. متن آهنگین بود و نویسنده به راحتی حرفش را از زبان شخصیت های داستان بیان می کرد. از سویی چون ترجمه این کتاب همزمان شد با بیماری مادرم من خیلی توانستم با آن ارتباط برقرار کنم. زیرا مادر در این داستان بیمار است.

او با اشاره به اینکه کاملا به متن پایبند بوده و جایی را کم و زیاد نکرده، می افزاید: متن پیچیدگی خاصی نداشت فقط با توجه به اینکه درباره سیاه پوستان بود باید اطلاعاتی درباره برخی واژه ها و موسیقی ها کسب می کردم. قبل از این، کتاب من جوکم را با همکاری بیتا ابراهیمی ترجمه کرده بودم که متن خیلی شادی داشت و در زمان ترجمه خیلی به مخاطب نوجوان فکر می کردیم. اما متن پر بیشتر احساسی بود و حزن و غم درونی داشت. همچنین متن دخترانه بود و نقش زنان و دختران در آن پررنگ بود.