ترویج علم در پاندمی کرونا و خدمت به نظام سلامت - سهندبلاگ

به گزارش خبرنگاران، سال 1399 با شیوع گسترده کرونا در سطح کشور شروع شد. همزمان با این شیوع و نگرانی مردم از ابتلا به این بیماری، موجی از اطلاعات درست و غلط در شبکه های اجتماعی و حتی صداوسیما در مورد پیشگیری از ابتلا به کرونا یا درمان آن گسترش یافت. همزمان با دست به دست شدن پیغام هایی با محتوای نوشیدن ادرار شتر یا استعمال روغن بنفشه یا افزایش سطح ایمنی بدن با خوردن سیر و زنجبیل، شخصیت های علمی نیز با انجام مصاحبه هایی در رد این ادعاها سخن گفتند و نهادهایی همچون انجمن ترویج علم، موسسه ملی تحقیقات سلامت، مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور و کرسی ترویج علم یونسکو کوشش کردند با روش های گوناگون اطلاعات علمی صحیح را به مردم منتقل نمایند.

انجمن ترویج علم ایران که در آستانه بیست سالگی است در طول سالی که گذشت با برگزاری نشست های ترویجی کوشش کرد گام هایی در راستای مبارزه با شبه علم بردارد. نشست های علمی این انجمن ابتدا در عصرهای یکشنبه که به یکشنبه های ترویجی معروف است برگزار می شد و به مرور موضوع تعداد بیشتری از آن ها به کووید-19 و مقابله با آن اختصاص یافت.

کرونا و بحران همیشگی رسانه های ایران، دانش و فناوری های نوین در حوزه دارو و واکسن در خدمت و همراه جامعه، تجربه زیسته با کرونا، کرونا و استرس، طولانی شدن پاندمی کرونا چگونه سلامت روانی ما را به خطر انداخته؟ و آن چه درباره واکسن کرونا می خواهید بدانید عنوان بعضی از نشست های برگزار شده توسط انجمن ترویج علم است.

مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور هم تا پیش از تغییرات ایجاد شده در این مجموعه، نشستی با حضور رئیس وقت این مرکز، دکتر وحید احمدی و دکتر رضا منصوری، استاد دانشگاه صنعتی شریف برگزار کرد که در آن نقش جامعه علمی در تمایز علم از شبه علم تشریح شد. وحید احمدی در این نشست اعلام نمود که ما در بحران کرونا دیدیم که مردم دچار بحران سواد علمی و رفتار علمی شدند و مشاهده کردیم گروه هایی که ما برای آن ها نقشی قائل نبودیم در این حوزه نقش آفرینی کردند و ما خسارت های زیادی از این دخالت دیدیم. او همچنین اعلام نمود که بحران کرونا معین کرد که مردم ارتباط علمی با ارکان علمی کشور ندارند.

موسسه ملی تحقیقات سلامت نیز که تا پیش از شیوع کرونا نامش در رسانه ها دیده نمی شد، از اولین روزهای شیوع این بیماری به سوالات رایج مردم در مورد پیشگیری از ابتلا به کرونا و درمان آن پاسخ های کوتاهی با توجه به تحقیقات صورت گرفته در سراسر دنیا منتشر کرد.

این موسسه که وابسته به دانشگاه علوم پزشکی تهران است، در وب سایت خود بخشی با عنوان نظام پاسخ سریع به سوالات کووید-19 ایجاد نموده است. بر اساس اعلام این نهاد، در ابتدا موسسه ملی تحقیقات سلامت مطالبی را در پاسخ به سوالات مهم درباره کرونا منتشر می کرد، اما بعدتر یک نظام دریافت سوال از سوی وزارت بهداشت در موسسه مستقر شد که سیاستگذاران ارشد و مدیران وزارت بهداشت سوالات مربوط به کووید-19 را به وسیله معاونت تحقیقات و فناوری این وزارتخانه جهت پاسخگویی به این موسسه ارسال می نمایند.

پس از ارسال سوالات به موسسه، تیمی که متشکل از اعضای ثابت موسسه و تیم مشاوری از خارج از این سازمان است، طی حداکثر پنج روز سوال را آنالیز نموده و پاسخ مناسب را جهت تصمیم سازی به وزارت بهداشت ارسال می نمایند.

از جمله این سوالات می توان به میزان تاثیر تجمعات مذهبی در انتشار کووید-19، واریانت ها و جهش های مهم ویروس عامل کرونا و همچنین تاثیر حضور در سال های ورزشی و سینماها و اماکن مشابه بر ابتلا به کرونا اشاره نمود.

سوالاتی که این موسسه در ابتدای شیوع کرونا به آن ها پاسخ می داد در حال حاضر در 14 سری در وب سایت این نهاد قابل مشاهده است. موضوعاتی همچون غذاهایی که باعث تقویت سیستم ایمنی می شوند، تاثیر انجماد بر از بین رفتن کرونا و دیگر مواردی که در روزهای ابتدایی شایعات مربوط به آن ها میان مردم دست به دست می شد در میان سوالات پاسخ داده شده، دیده می گردد.

کرسی یونسکو در ترویج علم نیز در میانه انتشار گسترده مطالب شبه علمی در میان مردم پویشی را شروع کرد تا چهره های علمی درباره اهمیت مقابله با شبه علم بنویسند. کرسی یونسکو در ترویج علم در شرح پویش #علمی-شو نوشته است: این پویش به منظور مقابله با شبه علم، اخبار غیرعلمی و باورهای غلطی که این روزها پیرامون کرونا ویروس جدید در جامعه منتشر شده، راه اندازی شده است.

در اطلاعیه ای که برای پیوستن به این پویش منتشر شده، آمده است: کرسی یونسکو در ترویج علم از همه علاقه مندان به مباحث علمی درست، دعوت می نماید با فراوری و ارسال پیغام های کوتاه صوتی، تصویری و متنی، در راستای جایگزینی اندیشه و رفتار صحیح علمی در جامعه به جای هراس از این بحران، این پویش را کمک نمایند.

شخصیت های علمی نیز در دوران شیوع کرونا کوشش کردند به وسیله رسانه های جمعی صدای خود را به گوش مردم برسانند و مانع از آن شوند که ادعاهایی که پایه علمی ندارند هزینه ای مضاعف بر مقابله با کرونا بر دوش جامعه بگذارد. به همین دلیل، از مسئولان وزارت بهداشت تا استادان دانشگاه های علوم پزشکی و محققان حوزه سلامت مروجان اطلاعات علمی برای مقابله با کرونا شدند. محمد پویا یکی از این افراد است. او که عضو هیئت علمی انستیتو پاستور است، می گوید: مسلما در شرایط بحرانی مانند دنیا گیری بیماری ای همچون کووید-19، رسالت همرسانش دانش یا ترویج علم متفاوت تر می گردد، زیرا با بیماری ای روبه رو هستیم که کل جامعه درگیر آن است و این انتقال دانش مخصوصا درباره آن بیماری خاص باید برای همه مردم قابل فهم و در دسترس باشد، بنابراین در این مورد، هم وظایف دانش رسانان و مروجان علم سنگین تر می گردد و هم گستره مخاطبان بیشتر.

شیوع کرونا و التهابی که در روزهای ابتدایی گسترش آن با انتشار اطلاعات شبه علمی در جامعه پدید آمد زنگ خطری برای مسئولان است تا بیش از پیش به ترویج علم بپردازند و اهمیت آن را درک نمایند. پرداختن به ترویج علم و مقابله با اطلاعات شبه علمی صرفا با تکذیب خبرهای بی پایه و اساس پس از همه گیر شدن آن میسر نمی گردد. مروجان علم معتقدند آموزش تفکر انتقادی و سواد رسانه ای از سنین کم می تواند در مقابله با گسترش شبه علم تاثیر قابل توجهی بگذارد.

dorezamin.com: دور زمین | سفر به دور زمین هیچوقت اینقدر آسون نبوده! تور ارزان، تور لحظه آخری، اروپا، تور تایلند، تور مالزی، تور دبی، تور ترکیه

pariha.com: پریها: مجله اخبار، سرگرمی، ورزش، فال، پزشکی، سینما، هنر، گردشگری