نقش مکمل ها در موفقیت ورزشکاران - سهندبلاگ

در برنامه ضربان شبکه سلامت سیما کوروش جعفریان متخصص تغذیه و از پایه گذاران تغذیه در ورزشکاران فوتبالی، در مورد تغذیه در فوتبال به گفت و گو پرداخت.

کارشناس برنامه در پاسخ به این سؤال که چه عواملی می تواند یک ورزشکار را به سطح حرفه ای برساند؟، گفت: مهمترین عامل استعداد ژنتیکی است، پس از آن تمریناتی است که به وسیله فرد انجام می گردد، بعلاوه از نقش بسیار مهم عامل تغذیه، نام برد.

وی گفت: یک ورزشکار باید این 3 عامل را به طور همزمان مدیریت کند و پرورش دهد.

عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت: اگر چربی بدن ورزشکار از اندازه استاندارد خارج گردد، قادر به فعالیت ورزشی ایده آل نخواهد بود، وی به اهمیت توزیع متعادل چربی در نقاط راست و چپ بدن و بعلاوه اندام فوقانی و تحتانی بدن ورزشکار، تاکید نمود.

وی یادآور شد: ورزشکاری که آگاه نباشد، قبل از تمرین و مسابقه چگونه باید بارگیری کند و چه غذا هایی بخورد، مطمئناً نمی تواند ورزشکار پیروزی باشد، ورزشکار حرفه ای باید همواره آماده باشد و بتواند طی مدت 24ساعت، بازتوانی و ریکاوری پیدا کند، چنین ورزشکاری، حرفه ای محسوب می گردد.

جعفریان در پاسخ به این سوال که مکمل ها چه نقشی در پیروزیت ورزشکاران دارند، گفت: در واقعیت، اهمیت مکمل ها در نقش تجارتی آن است و نه اثربخشی آن ها، تجارت مکمل در جهان به بیش از 130 میلیارد دلار رسیده است که تجارت پر سودی محسوب می گردد. اگر اصل مطلب را که تغذیه صحیح است، فراموش کنید؛ مکمل هیچ گونه ارزشی ندارد. البته در صورت کمبود تغذیه ای موادی مانند: ویتامین دی، کلسیم، منیزیم و...، تحت نظر متخصص تغذیه، حتما باید مصرف شوند. متاسفانه خیلی از ورزشکاران و مربیان این باور اشتباه را دارند، که خوردن مکمل برای ورزشکار ضروری است، در صورتی که با ارزیابی درست بر تغذیه ورزشکار، می توان این باور غلط را تغییر داد.

این پایه گذار تغذیه علمی در ورزش فوتبال گفت: اصل اول در ورزش فوتبال؛ تغذیه مناسب است، که شامل: درست خوردن (چه چیز هایی در چه زمانی و به چه میزان خورده گردد) است.

وی اضافه نمود: کربوهیدرات های مصرفی یک شاخص به نام شاخص گلایسمی دارند، این بدان معنی است؛ که پس از خوردن آن ماده غذایی چه اندازه افزایش قند خون پیدا می گردد، ورزشکار پیروز باید بداند که چه موقع این ماده غذایی را بخورد، به طور مثال ماده ای که شاخص گلیسمی بالایی دارد، اگر دقایقی قبل از مسابقه مصرف گردد، در 5 الی6 دقیقه اول، فرد دچار افت قند خون خواهد شد در صورتی که خوردن این ماده بعد از اتمام مسابقه صحیح خواهد بود. (ریزه کاری هایی که در تغذیه صحیح ورزشکاران باید مورد توجه قرار گیرد)

این متخصص تغذیه در پاسخ به این سوال، که آیا مصرف مکمل ویتامین C و E، برای ورزشکار ضروری است، گفت: اگر فرد تغذیه صحیح داشته باشد، کمبود این ویتامین ها وجود نخواهد داشت.

وی تاکید نمود: مصرف بیش از حد مکمل ویتامین E، توان تمرینی و تطابق تمرینی ورزشکار را از بین می برد و در واقع فرد کم می آورد. او پروتئین WHEY را با ارزش قلمداد کرد، اما مصرف بیش از حد آن را با عارضه های بسیاری همراه دانست؛ فشار کبد و کلیه بالا می رود، آنزیم های کبدی افزایش می یابد و فرد بعد از مدتی دچار کاهش آب بدن می گردد. وقتی پروتئین به اندازه زیادی مصرف گردد، آب بدن دفع می گردد و بدن حالت اسیدی پیدا می نماید، در این زمان استخوان ها دچار آسیب می شوند، بنابراین مصرف هرگونه مکملی باید طبق نظر متخصص انجام گیرد.

استاد تمام دانشگاه علوم پزشکی تهران در پاسخ به این سوال، که ورزشکاران حرفه ای پس از کناره گیری از مسابقات چه نمایند، تا دچار افزایش وزن نشوند، گفت:اولین نکته توجه به تفاوت های ژنتیکی افراد است، فردی که استعداد چاقی دارد، بیشتر در معرض خطر چاقی است. وی اضافه نمود: فردی که ورزش حرفه ای می نماید، متابولیسم بدنش کاهش خواهد یافت و با این اندازه سوخت و ساز سازگاری پیدا می نماید، این شخص اگر مانند گذشته تغذیه کند و ورزش حرفه ای را نیز کنار بگذارد، مسلماً افزایش وزن پیدا میکند، او توصیه کرد: این افراد ورزش آماتوری را به هیچ وجه کنار نگذارند و در سطحی که وزنشان کنترل گردد، تمرینات را ادامه دهند.

این متخصص تغذیه گفت: اندازه چربی بدن در بانوان و آقایان یکسان نیست، کمترین اندازه چربی بدن در آقایان 3 درصد و در خانم ها 12 درصد است.

البته اندازه چربی بدن در ورزشکاران، نسبت به نوع ورزش آنان فرق می نماید، مثلاً در یک دونده، درصد چربی کمتر و در یک شناگر، کمی چربی بیشتری ضروری است.

دکتر جعفریان یکسری مکمل ها را در گروه A (بی ضرر) طبقه بندی کرد، و گفت: این گروه از جمله داروهای: کافئین و بتا آلانین، که باعث کاهش خستگی در ورزشکار میگردد، بعلاوه ال-کارنیتین، که نه تنها اکسیژن رسانی به بافت ها را افزایش میدهد، بلکه باعث کند شدن آسیب به بافت نیز میگردد.

او بعلاوه از BCWA در افزایش توانمندی و افزایش قدرت عضلات نام برد.

وی اضافه نمود:پروتئین و کافئین، اگر زیر نظر متخصص تغذیه مصرف شوند، علاوه بر افزایش عضله سازی و توانمندی ورزشکار، به ترمیم آسیب ها نیز یاری می نماید.

این استاد تغذیه، بعلاوه ورزشکاران فوتبالی را، به مصرف پروبیوتیک ها (باکتری های مفید) که هم به شکل غذای تخمیری (دوغ، ماست) و هم به شکل مکمل ها موجود هستند، توصیه کرد.

وی یادآور شد: به نظر می رسد، که بسیاری از مکمل ها اگر صرفا زیر نظر متخصص به درستی مصرف شوند، کارساز خواهد بود.

خبرنگاران علمی پزشکی بهداشت و درمان