تاثیر جهانی امریکا بعد از کرونا به شدت کاهش خواهد یافت - سهندبلاگ

از یک سو، شیوع ویروس کرونا و چگونگی مقابله دولت ها با آن، مسئله اثربخشی سیستم های سیاسی را به چالش کشیده و از سوی دیگر، گذار از نظم فعلی به نظم پساکرونا را مطرح کرده است.

با توجه به تأثیر بسیار زیاد این ویروس بر دنیا از جنبه های مختلف، بسیاری معتقدند تغییر در نظم دنیای جاری و روابط بین الملل در دوره پساکرونا اجتناب ناپذیر خواهد بود.

در این راستا خبرنگاران گفتگویی با پروفسور محمود منشی پوری رئیس دانشکده روابط بین الملل دانشگاه سانفرانسیسکو و استاد دانشگاه کالیفرنیا برکلی تنظیم کرده که در ادامه می آید.

*اقدامات دولتها جهت مقابله با بحران همه گیر کرونا ویروس را چگونه ارزیابی می کنید؟

در مراحل اولیه مبارزه با بیماری همه گیر کروناویروس، دولت های سراسر دنیا هنوز در حالت واکنشی قرار دارند و سیاستمداران تصمیم می گیرند. کارشناسان عجله می نمایند تا نظرات مختلفی را ابراز و در خصوص پیامدهای شیوع این بیماری عفونی فکر نمایند.

در همین حال، دنیا با هزینه های کشنده مهار و در نهایت کنترل این ویروس در شرایط پوسیدگی مالی و بحران بهداشت عمومی با عظیمی پیش بینی نشده روبرو شده است.

با این حال، به طور خاص، کشورهای فقیر و آنهایی که هنوز درگیر جنگ های داخلی از جمله پناهندگان، کارگران مهاجر و پناهجویان هستند، انتهای کوتاه چوب را خواهند گرفت.

بیشتر پیش بینی ها حاکی از واقعه حماسه زمان ما است که از افسردگی عظیم دهه 1930 با عواقب مرگبار خود از جمله ظهور افراط گرایی، رنج گسترده، نابرابری مالی اجتماعی، فروپاشی مالی و احتمالاً ناآرامی های اجتماعی فراتر رفته است.

هنوز مشخص نیست که دنیا چه زمانی از محدودیت های ملی و استراتژی ماندن در خانه خارج می گردد. حتی اگر بین متخصصین توافق صورت گیرد، بازگشت به حالت عادی در کوتاه مدت غیرممکن است زیرا بخش هایی از دنیا در انتظار بهبودی طولانی هستند.

*دنیا در دوره پس از همه گیری کروناویروس چگونه خواهد بود؟

بعضی از کارشناسان، مانند استفان م. والت، معتقدند که سیاستمداران پوپولیستی از این همه گیری بهره برداری می نمایند و فرصتی دیگر برای سرزنش پناهندگان، مهاجران و پناهجویان است. واضح است که آنها برای بستن مرزها و اتخاذ تدابیر ضد دنیای سازی به نام ناسیونالیسم و حمایت گرایی مالی کوشش می نمایند.

بعضی دیگر استدلال می نمایند که همه گیری باعث تقویت دولت و تقویت ملی گرایی خواهد شد. دولت های مختلف اقدامات اضطراری را برای مهار بحران اتخاذ می نمایند و بسیاری از مردم تمایل به کنار گذاشتن این قدرتهای تازه هنگام پایان بحران ندارند. والت ادامه می دهد: کروناویروس همچنین تغییر قدرت و نفوذ از غرب به شرق را تسریع خواهد نمود. نتیجه این دنیای خواهد بود که از عدالت اجتماعی، رفاه مشترک، پایداری محیط زیست و آزادی های اساسی برخوردار است. در نتیجه، صلاحیت ایالات متحده مورد بحث قرار خواهد گرفت و تأثیر دنیای آن به شدت کاهش خواهد یافت.

به همین ترتیب، ریچارد ان هاس، نویسنده کتاب دنیا در آشفتگی: سیاست خارجی آمریکا و بحران نظم قدیمی (2017) استدلال می نماید که دنیا پس از کرونا ویروس با دنیا پیش از آن تفاوت چشمگیری نخواهد داشت. هاس ادامه می دهد: COVID-19 جهت گیری تاریخ دنیا را تغییر نخواهد داد. هاس اصرار دارد دنیای که از این بحران بیرون می آید با رهبری امریکایی وارفته بوده و همکاری دنیای شنماینده و اختلاف قدرت عظیم از ویژگی های مهم آن است این عبارات برای توصیف نقش رهبری ایالات متحده در دنیا آمده است (امور خارجه، 7 آوریل 2020).

هاس ادعا می نماید، قبل از اینکه این ویروس در روی کره زمین شیوع یابد در جذبه مدل آمریکایی شاهد افت شدید بودیم. مطمئناً این همه گیری باعث افزایش اصطکاک بین ایالات متحده آمریکا و چین می گردد، در عین حال رکود دموکراتیک که دنیا را پس از حملات یازده سپتامبر شکل داده است نیز تقویت می نماید. اکنون بیش از هر زمان دیگر، احتمال وقوع جنگ سرد جدید بین ایالات متحده آمریکا و چین وجود دارد و حمایت بیشتری برای نقش دولت عظیم تر در جامعه، به ویژه در قالب محدود کردن حرکت جمعیت یا ارائه یاری های مالی وجود خواهد داشت. در چنین شرایطی، آزادی های مدنی و آزادی های سیاسی به میزان قابل توجهی محدود خواهند شد.

بعضی دیگر استدلال می نمایند که کنار گذاشتن هنجارهای دموکراتیک با قیمت سنگین و تأکید بر لزوم ارزیابی عملکرد رژیم های اقتدارگرا از نظر کاهش فقر، حمایت از حقوق و مقابله با نابرابری های مالی و اجتماعی و نژادی همراه خواهد بود. احتیاج به هماهنگی دنیای چنان ضروری می گردد که به همکاری در همه سطوح اعم از بین المللی، ملی و محلی احتیاج داشته باشد. هر کشوری از تجربیات بقیه کشورها درس خواهد گرفت. ج. جان ایکنبری، مدافع سرسخت انترناسیونالیسم لیبرال، گفت که در آینده در حالی که ما ممکن است شاهد افزایش رقابت قدرت عظیم در دنیای تقسیم شده و خشن باشیم، کشورها-ملت احتمالاً برای دستیابی به امنیت و رفاه برای همه همکاری می نمایند. وی می نویسد احتمال دارد در دراز مدت دموکراسی ها برای یافتن نوع جدیدی از بین المللی گرایی عمل گرا از پوسته های خود بیرون آیند (به نقل از گاردین، 28 مارس 2020).

*چقدر در نظم پساکرونایی تأکید بر چندجانبه گرایی و یکجانبه گرایی خواهد بود؟

در حالی که بیشتر دموکرات های لیبرال اذعان دارند که این همه گیر دنیای می تواند اختلافات بین کشورها را گسترش دهد و احتمالاً احساسات ضد مهاجرتی را نیز دامن بزند، شانس خوبی وجود دارد که این امر از همکاری های بین المللی، حمایت از سازمان بین المللی مانند سازمان ملل و تمایل به دنبال مذاکره به جای درگیری نظامی و مالی حمایت کند.

در همین حال، در غیاب رهبری و همکاری دنیای، تأثیرات آسیب زای کروناویروس امکان بازگشت روایت نظم لیبرال را حل نکرده و ارزیابی انتقادی از پیامدهای مخرب همه گیر را ضروری تر خواهد نمود. سناتور آمریکایی، برنی ساندرز، به همراه چند تن دیگر از دموکرات ها، از دولت ترامپ خواسته اند با توجه به این واقعیت که این کشور در مبارزات انتخاباتی خود علیه کرونا ویروس، با فاجعه انسانی روبرو است، تحریم ها را علیه ایران لغو کند. شواهدی وجود دارد مبنی بر اینکه این تحریم ظرفیت ایران را برای مهار شیوع بیماری کاهش داده است. با عدم وجود همکاری دنیای و کوشش های پایدار و هماهنگ، موجهای آینده این ویروس حتی تهدیدآمیزتر خواهد بود.