فریدون آسرایی: مدیران خواننده شدند خواننده ها مدیر

به گزارش سهندبلاگ، فریدون آسرایی کارش بازی با مرزهاست. خدمت سربازی اش را پای بلندی های جولان ایستاده بوده، بعد به فیلیپین رفته، بعدش به کانادا، بعد آمده ایران و البته حتما در این میان رفت و آمدهای دیگری هم داشته، همه اینها را هم اتفاقی به نام عشق رقم زده است.

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، به همین دلیل است که هم مرزها را خوب می شناسد و هم بازی کردن با آنها را خوب بلد است. نه این که فکر کنید فقط روی نقشه جغرافیایی، بلکه او با کلمات و اتفاقات زندگی هم همین برخورد را دارد.

خواننده خوشگل عاشق را اگر خوب بشناسید، می دانید که کارشناسی ارشد رشته کشاورزی دارد و آن طور که خودش می گوید در سالیان دور بارها به ساختمان وزارت کشاورزی زل زده و خودش را در آینده مدیر یکی از طبقاتش تصور کرده است، اما حالا او شده خواننده و خیلی ها که قرار بوده بشوند خواننده، شده اند مدیر کل! با او که امروز 62 ساله شد درباره همه چیز حرف زدیم، از سفر گرفته تا رفتن و ماندن و عشق و موسیقی.

اگر اشتباه نکنم اولین کار رسمی شما در 42 سالگی منتشر شد. برای آغاز دیر نبود؟

یادم نیست چند ساله بودم اما اولین کار هنری ام در ایران منتشر نشد. سال 77 در کانادا در گروه رامین زمانی کارم را آغاز کردم که یک آلبوم مشترک منتشر کردیم. اولین کار رسمی ام در ایران اما در سال 83 و در 48 سالگی منتشر شد. جالب است که آلبوم اولم در ایران در مرداد 83 منتشر شد در حالی که من در خارج از کشور بودم و سال 79 در ایران بودم که آلبومم در کانادا منتشر شد!

آلبوم غریبه در ایران خیلی پیروز بود، تصور میشد با این حجم از پیروزیت بسرعت کارهای بعدیات را منتشر کنی اما چرا اینطور نشد؟

من با تیمی کار می کنم که فاصله بین تهیه و انتشار آلبوم هایش هیچ وقت کمتر از سه سال نبوده، یک ضرب المثل انگلیسی هست که شاید مصداق این وضعیت من باشد. آنها می گویند ما آن قدر پولدار نیستیم که بتوانیم لباس ارزان بخریم ما هم آن قدر پولدار نیستیم که هر سال یک آلبوم تهیه کنیم.

برای همین سعی می کنیم خیلی روی آن فکر کنیم و حساسیت به خرج بدهیم. به عنوان مثال در رابطه با ترانه های انتخاب شده آن قدر حساسیت به خرج می دهیم که شاید ارشاد برای صدور مجوز روی آنها این قدر حساسیت نداشته باشد. به طور کلی در سنی نیستم که کاری را منتشر کنم و مورد توجه قرار نگیرد. در شرایطی هم نیستم کاری را منتشر کنم که متهم به تکراری بودن بشوم.

این در کارهای شما هم مشهود است؟

بله در آلبوم اول قطعه خوشگل عاشق در آلبوم بعدی آهنگ سلام در آلبوم سوم قطعه عشق یعنی آهنگ هایی بودند که مورد توجه قرار گرفتند. خیلی از خواننده ها بودند که کار منتشر کردند و کارهایشان خیلی زود فراموش شد . خیلی زود آمدند، معروف شدند و به همان سرعت هم فراموش شدند.

فعالیت کم شما در انتشار آلبوم ارتباطی به موضوع درآمد اقتصادی نداشت؟

انتشار آلبوم توجیه اقتصادی ندارد. قدیم به این شکل نبود اما حالا خود شرکت های تولیدکننده و پخش کننده هم بسختی قبول می کنند که آلبوم منتشر کنند. مساله این است که آلبوم برای خواننده می تواند خوب باشد آن هم به این دلیل که مخاطبانش در کنسرت های او می توانند چند قطعه جدید هم بشنوند. این که من در مدت سه سال در کنسرت هایم فقط 20 قطعه را اجرا کنم مخاطب خسته می شود. البته قصه کنسرت معیارهای بسیاری دارد. بسیاری از این کنسرت ها شو و نمایش است. بسیاری از خواننده ها برای ایجاد تفاوت، صحنه های عجیب و غریب می سازند و گروه های کوبه ای می آورند و لباس های عجیب می پوشند و همه کاری می کنند تا کنسرتشان متفاوت باشد اما آهنگ ها همان هاست که همیشه هست.

آلبوم ها در این میانه می تواند بخشی از شور کنسرت ها را نگه دارد. به این مفهوم که شما با انتشار یک آلبوم خوب می توانید کنسرت های غیرتکراری و پر شوری را داشته باشید. مثلا حامد همایون، مازیار فلاحی، بنیامین و محمد علیزاده کجا بودند و حالا کجا هستند؟ اینها سالن های کنسرت را پر می کردند اما حالا فصل، فصل بهنام بانی و حمید هیراد و ماکان و هوروش بند است. اگر خواننده ای توانست از سال 80 تا همین الان بماند و اسمش باشد، یعنی هنوز چیزی برای عرضه دارد.

شما این نوسانها را نداشتی؟

من این اوج ها را تجربه کردم به عنوان نمونه در سال 83. اما من از همان ورودم به ایران یک تجربه مهم داشتم و آن هم بی حاشیه بودنم بود. خیلی ها می گفتند چرا کم حاشیه هستی؟ ولی من باور دارم که شما را می برند بالا و به اوج می رسانند و گاهی آنچنان پشتت را خالی می کنند که نابود می شوی.

خیلیها به واسطه همین حاشیهها خودشان را معرفی میکنند، از فعالیت در شبکههای مجازی گرفته تا بسیاری از موارد دیگر، اما به نظر میرسد شما فقط با موسیقیتان سعی کردید خودتان را معرفی کنید.

جالب است بگویم خیلی ها سوال می کنند چند سال است موسیقی حرفه ای کار می کنید و من هم می گویم از سال 90. دلیلش مسائل اقتصادی بود. من کسی بودم که در کانادا زندگی می کردم و وضعیت اقتصادی بسیار خوبی داشتم به خاطر موسیقی به ایران آمدم، آن هم به خاطر تهیه موسیقی و فکر می کردم همه چیز همان طور می ماند و زندگی ام را در کانادا از دست دادم! به جایی رسیدم که مجبور شدم حرفه ام را خوانندگی انتخاب کنم.

پس علاقه به موسیقی چه میشود؟

علاقه که دارم اما خیلی چیزها را از جبر خواننده بودن دوست ندارم. نمونه اش این که دوست ندارم به صورت ارگانی و سفارشی بخوانم. در این کنسرت های ارگانی در خوشبینانه ترین حالت فقط یک سوم تماشاگران من را می شناسند. بقیه برایشان فرقی نمی کند چه کسی بخواند! کنسرت اما فرق می کند، مخاطبانت هواداران تو هستند، یعنی پول داده اند بیایند و تو را بشنوید و تا آخرین لحظه هم می نشینند و گوش می کنند.

خب مگر حق انتخاب ندارید؟ فقط موضوع اقتصادی است برای ارگانی خواندن؟

من اغلب کارهایم در سال گذشته ارگانی بوده است. در حالی که از نظر اقتصادی خیلی پرسودتر از اجرای کنسرت است.

پس لذت خواندن چه میشود؟

معمولا با من خوب هستند و البته من هم بلدم برای این افراد اجرای پرشور داشته باشم.

ترانههای شما محدود به یک نسل نیست، تنوع محتوایی ترانهها و البته آهنگها شما را محدود به نوجوانها یا جوانها نمیکند، شاید همین نکته است که مخاطب شما را محدود به یک نسل نکرده و این استمرار 17 ساله برای شما پیروزیت را بهدنبال داشته است.

نمی دانم، بوده است که دختری 12ساله مادرش را مجبور کرده از رشت به کنسرت من بیاید و همان شب هم برگردند به شهرشان و جالب است که هر جا کنسرت داشتم پای ثابت کنسرت هایم بوده است.

خب تحلیل خودتان از این اتفاق چیست؟

کارهایی که من انتخاب می کنم برای خواندن به جز چند کار بیشترشان عاشقانه است و شاید دلیل اقبال به این آثار و تکراری نشدنشان همین باشد. در کنارشان هم کارهایی مثل کبوتر، بوی سیب و غریبه وجود دارد که درونمایه اجتماعی دارد. دوست دارم به عنوان یک هنرمند بخشی از دردهای جامعه را در کارهایم منعکس کنم. البته سعی می کنم بیشتر کارهایم عاشقانه مثبت باشد.

به نظر میرسد کلا شخصیت ضد جریانی داشته باشید چون اغلب کارهای عاشقانه این روزها همهاش ناله و بد و بیراه است!

بله هستند کسانی که می خوانند برو زیر تریلی و فلان! ما هم از این نفرین ها زیاد داریم البته نه در ترانه های عاشقانه مان.

خوانندهها در این روزها کمتر سراغ کارهای اجتماعی میروند و وقتی هم میروند بیشتر از اینکه اجتماعی بخوانند سیاسی میخوانند. حتی دوست دارند در فضای مجازی با اظهارنظرهای تند سیاسی برای خودشان هوادار دست و پا کنند. چه اتفاقی افتاده که خوانندهها دوست دارند آنقدر مستقیم گویی کنند؟

چرا فکر می کنید نباید گرایش سیاسی داشته باشند؟ الان همه معضلات اجتماعی ما وصل است به سیاست. البته من هم گاهی وقت ها حرف ها و وعده های مسئولان را در زمان انتخابات در رابطه با معیشت مردم در پست اینستاگرام می گذارم و این وعده ها را سیاسی نمی دانم و معتقدم خیلی هم اجتماعی است. مگر می شود سیاست جزئی از زندگی ما نباشد. جامعه غرب اصلا مردمش سیاسی نیستند یعنی اصلا کاری ندارند به این موارد. چون سیاستمداران کسانی اند که کارهای سیاسی انجام می دهند، مکانیک ها کار خودشان را می کنند و پزشکان هم طبابتشان را می کنند. کسی اصلا دخالتی در سیاست ندارد. ولی زندگی ما همیشه آغشته به سیاست بوده است.

شما هیچوقت وابسته به یک جا نشدی. از ایران به فیلیپین، از فیلیپین به کانادا و بعد ایران و دوباره بازگشت! کی این بیقراریها تمام میشود؟

من از پیغمبر یک چیز را خوب یاد گرفتم و آن هم این است که هرجا که اذیتت می کنند مهاجرت کن. من در فیلیپین بودم که یک مساله عاطفی برایم پیش آمد و از آنجا رفتم کانادا. در کانادا هم دوباره یک داستانی برایم پیش آمد و دوباره عاشق شدم و برگشتم فیلیپین. دوباره ماندم دیدم حالم خوب نیست برگشتم همانجا. این که می گویم رفتم و آمدم فقط رفتن و آمدن نبود در همه اینها زندگی ام را می فروختم و می رفتم! بعد آمدم ایران.

در ایران انگار عاشق نشدید که ماندگار شدید.

چرا اتفاقا در ایران هم عاشق شدم ولی این بار من نرفتم این بار او برای ادامه تحصیل از ایران رفت!

اصلا این همه سفر از کجا آغاز شد؟

گاهی سرنوشت دست ما نیست. انتخابمان می کند. مثلا سال 55 از ارتش ایران یکسری را بردند ظفار در عمان و یکسری را هم به عنوان نیروهای پاسدار صلح سازمان ملل (کلاه آبی ها) در بلندی های جولان. خدمت سربازی من درست پای تپه بلندی های جولان و در مرز سوریه بود. بعد هم که برگشتم رفتم فیلیپین و داستان پشت داستان که حرفش را زدیم...

تا این مراحل اصلا موسیقی در دنیا شما نبود؟

نه. اصلا در این وادی ها نبودم و فکرش را نمی کردم روزی خواننده شوم. دوستانم همیشه تشویقم می کردند و می گفتند صدایم خوب است اما اصلا توی این فکرها نبودم. دنبال این بودم که درس بخوانم، مهندس کشاورزی شوم و برگردم ایران. قبل از رفتن هر روز می رفتم بلوار کشاورز و در کافه ای که روبه روی وزارت جهاد کشاورزی بود می نشستم و با خودم می گفتم من یک روزی مدیر کل یکی از این طبقات می شوم. (با خنده) وقتی چیزی سرجایش نیست من شدم خواننده و احتمالا آنهایی هم که باید خواننده می شدند، مدیر کل شدند! در هر صورت سرنوشت، آدم را به مسیرهای مختلفی می برد. من هم فکرش را نمی کردم یک روز بیایم ایران و زندگی کنم.

خیلیها با صدای شبیه خوانندههای قدیمی فعالیتشان را آغاز کردند اما شما صدایت خاص خودت بود و با این مورد روبرو نشدید، اما بعضی شما را به صداسازی متهم میکنند.

مرا؟

بله.

نشنیدم تا حالا. صداسازی این است که شما صدایت را تغییر دهی ولی بحث تکنیک خواندن از این جداست. این که شما مثلا لحنت را تغییر دهی تا بعضی کلمه ها را با احساس تر ادا کنی، توانایی خواننده است. من وقتی می خواهم ملودی را دربیاورم خیلی ساده می خوانم بعد برای حس دادن باید بتوانم روی کلمه ها تمرکز کنم و با صدایم حس را القا کنم. صدا را بم تر کنم یا زیرتر. در واقع این توانایی خواننده است که بداند با کجای حنجره اش بخواند. من یک صدا بیشتر ندارم و همیشه هم با صدای خودم خوانده ام.

چه موسیقی گوش میدهید و خواننده مورد علاقه شما کیست؟

بیشتر موسیقی بی کلام گوش می دهم. درباره خواننده مورد علاقه ام هم باید بگویم بین خواننده های جدید بهنام بانی خوب می خواند و هوروش بند هم خوب است.

حامد همایون اجرای زنده اش خوب است. در خواننده های قدیمی تر هم محمد اصفهانی را همیشه دوست داشتم. فعالیتش زیاد نیست اما عالی است. محسن یگانه هم خوب است. من صداهای احساسی را دوست دارم و معتقدم خواننده بخشی از وجودش را در سبکش دارد و همین موجب پیروزیتش می شود. البته باید تاکید کنم نفر اول تمام خواننده های ایران برایم استاد محمدرضا شجریان است.

تا به حال پیش آمده اثری از خوانندهای منتشر شود و با خودت بگویی کاش این کار را من خوانده بودم؟

تا به حال به چنین چیزی فکر نکرده ام.

خودت ساز نمیزنی؟

چرا ساز مخالف .(می خندد)

تا 80 سالگی گارانتی دارم

سن و سال همیشه از آن نوع موضوعاتی است که حداقل چهرههای سرشناس کمتر علاقه دارند نسبت به آن حرف بزنند، اما فریدون آسرایی خلاف این موضوع از دیدن سنش روی کیک تولد ذوق میکند. خوانندهای که حسرتی در زندگیاش ندارد و آنطور زندگی کرده که دوست داشته؛ جراتی که کمتر در آدمهای پیرامونمان سراغ داریم.

شمع روی کیک تولدت امروز عدد 62 را نشان میدهد. احساس پیری نمیکنی؟

اصلا. خیلی هم جوانم و فوتبال بازی می کنم.

آرزویی دارید که در این 62 سال برآورده نشده باشد؟

خب... برای همه هست. همه آرزوهای ما برآورده نمی شود و گریزی از این موضوع نیست. خیلی ها بیماری در خانواده داشتند و آرزوی سلامتش را داشتند.

آرزویی که همیشه ته ذهن شما مانده باشد و افسوسش را بخورید چطور؟

فکر کنم خیلی خوشبختم، چون تا به حال به چنین چیزی فکر نکردم.

شما از بس سفر رفته ای، فرصت نشده به این حسرتها فکر کنی.

خب واقعا هم چیزی در دلم نمانده، من هر طور دوست داشتم، زندگی کردم و این خیلی خوب است.

این عدد روی شمع نگرانتان نمیکند؟

دو نگرانی در دنیا وجود دارد که مهم است، یکی ایراد در سلامت آدم و دیگری شرایط بد اقتصادی. برای بقیه موارد نباید نگران شد. من همیشه از خدا می خواهم سلامت و امنیت اقتصادی را به همه آدم ها هدیه دهد.

ظاهرا فوتبال بازی میکنید. تا چه سنی میخواهید به بازی ادامه دهید؟

در آمریکا در تورنمنت هندی های مسلمان بازی می کردیم. من چهل و خرده ای سن داشتم و در تیم ما که آن دوره اول هم شد، یک پدر و پسر بازی می کردند. پدر دفاع آخر بود و پسر فوروارد، هر دو عالی بازی می کردند و پدر 52 سالش بود، به خودم قول دادم در 52 سالگی مثل او بازی کنم و بازی کردم. بعد آمدم ایران و در خانه شوهرخواهرم آقای خیلی خوش تیپی را دیدم که گفتند 82 سالش است. بسیار جوان تر به نظر می آمد، همان جا به خودم گفتم پس تا 82 سالگی هم می توانم بازی کنم، خلاصه تا 82 سالگی گارانتی دارم، جوانم و فوتبال بازی می کنم.

منبع:جام جم